Финални забелешки за Предлог законот за аудио и аудиовизуелни медиумски услуги изнесоа денеска на јавна расправа во Собранието претставници на медумската област во пресрет на амандманската расправа во матичната собраниска Комисија за законот која е закажана за в понеделник.
Клучните барања се однесуваат околу финансирањето на јавниот сервис Македонска радиотелевизија (МРТ), за која се бара повисок износ од предвидениот дел од приходите во државниот Буџетот, по укинувањето на радиодифузната дејност.
Оценка и на претставниците на медиумската фела и на Владата е дека главен тест за демократијата во државата ќе биде изборот на кандидатите за членови на Советот на Агенцијата за аудио и аудиомедиумски услуги (АВМУ) и на Програмскиот совет на МРТ за кој се предлага да се врши со двотретинско мнозинство во Собранието.
Претседателот на Здружението на новинари на Македонија Насер Селмани го поздрави предложениот избор на членовите со двотретинско мнозинство, потенцирајќи дека за медиумските реформи е потребен натпартиски консензус и охрабрувајќи ја опозицијата да се вклучи во активностите. Сериозната фалинка на законот е системот на финансирање на МРТ, рече Селмани, кој побара да се покачи процентот за финасирање на МРТ.
Министерот за информатичко општество и администрација Дамјан Манчевски истакна дека законот со кој, како што вели, целта е да се тргнат рацете на политичарите од медиумите, ќе биде појдовна основа за реформите во областа. Побара да се даде шанса за законското решение за кое, како што забалежа, досега има 38 објавени и дебатирани верзии, и пак има 200 отворени прашања.
– Изборот на новите членови на регулторните тела и на Програмскит совет на МРТ е тест за политичките партиии и за демократијата. Сакаме да го положиме тој и јавноста ќе не оценува во тој процес, кој мора да биде јавен и транспарентен, рече Манчевски, посочувајќи дека се е во насока на подбрување на состојбата во медиумите која ја оцени како катастрофална.
Според Манчевски, парите што се одвоени за МРТ се според реалните можности, а намерата на одредбата каде се вели дека се остава простор за дополнително финансирање не е политичко влијание туку да се остави простор за идните набавки и кадар.
Министерот за отчетност и комуникации Роберт Поповски, пак, рече дека законот е почеток на реформските процеси во областа, за што е суштинска саморегулацијата, но е неопходна квалитетна и функционална регулација.
– Суштината на законот е тргање на рацете на политичарите од медиумите и сите медиоумски организации. законот треба да ги департизира и деполитизира агенцијата за меидуми и јавниот сервис, рече Поповски.
Претседателот на АВМУ Зоран Трајчевски смета дека независноста на регулаторното тело нема да се негово финансирање од Буџетот, со оглед дека се предлага за АВМУ да се одвојат шест проценти од планираните пари со новиот начин на финансирање на радиодифузната дејност, за која ќе се одвојуваат 0,7 проценти од приходите во Буџетот.
Трајчевски рече и дека не се издржани констатациите оти Агенцијата била нем сведок на говорот на омраза. – Агенцијата нема законска можност да казнува и досега има поднесено десетици и десетици претставки до јавниот обвнител и до Комисијата за заштита од дискриминација, од кои досега не е преземено нитуе една активност, рече Трајчевски.
Претседателот на Советот на АВМУ, Лазо Петрушевски, пак, смета дека спромените со професионално вработување на членовите на Советот ќе предизвика промена на карактерот на ова регулаторно тело. – Тоа ќе биде нешто помеѓу агенција и совет за радиодифузија, нема да функционира и ќе направи проблеми, рече Петрушевски.
Во завршните зборови од дебатата, министерот Поповски наведе дека се апсолутна лага нападите што во тек на дебатата во изминатиот ги упатиле претставници на АВМУ дека исклучива цел на законот е да се направат интервенции во персоналниот состав на регулаторното тело.
АВМУ, смета Поповски, почнала да се однесува попрофесионално, откако, како што рече, виделе дека „се клима политичката ситуација и под притисок на меѓународниот фактор“, а сега тоа го прикажува како резултат.
– Поради вашата политичка поврзаност говориме сега за департизација и професиопнализација и на јавниот сервис и на Агенцијата за медиуми, рече Поповски.
Во втората фаза на законот за медиумите, според новинарорт Столе Наумов, треба да се опфати медиумската концентрација каде смета дека е потребна либерализација според германскиот пример, односно според удел. Сегашните ограничувања за спречување на медиумска концентрација постојат, но се залудни. Ја откриваме, даваме 60 дена за прилагодување и после 65 дена пак може да се прекрши членот и нема никакви казни, рече Наумов.
Финални забалешки, меѓу останатите, испорачаа и операторите на јавни комуникациски мрежи кои сметаат дека не треба да подлежат на одговорност за содржината на програмата што ја реемитуваат, бидејќи, како што велат тоа е опфатено со друг закон.
Извор: МИА