Истражна комисија на Обединетите нации вели дека Израел извршил геноцид врз Палестинците во Газа, пренесува Би-би-си.
Новиот извештај вели дека постојат разумни основи да се заклучи дека четири од петте геноцидни дела дефинирани според меѓународното право се извршени од почетокот на војната со Хамас во 2023 година: убивање членови на група, нанесување сериозни телесни и ментални повреди, намерно нанесување услови пресметани за уништување на групата и спречување на раѓања.
Во извештајот се наведуваат изјавите на израелските лидери и моделот на однесување на израелските сили како доказ за геноцидна намера.
Министерството за надворешни работи на Израел соопшти дека категорично го отфрлило извештајот, осудувајќи го како „искривен и лажен“.
Ги обвини тројцата експерти од комисијата дека служат како „застапници на Хамас“ и дека се потпираат „целосно на лагите на Хамас, испрани и повторувани од други“ кои „веќе биле темелно побиени“.
„Во остра спротивност со лагите во извештајот, Хамас е страната што се обиде да изврши геноцид во Израел – убивајќи 1.200 луѓе, силувајќи жени, палејќи живи семејства и отворено прогласувајќи ја својата цел да убие секој Евреин“, додаде министерството.
Израелски воен претставник го отфрли извештајот како „неоснован“, велејќи:
„Ниту една друга земја не дејствувала во овие услови и не направила толку многу за да спречи штета на цивилите на бојното поле“.
Израелската војска започна кампања во Газа како одговор на невидениот напад предводен од Хамас врз јужен Израел на 7 октомври 2023 година, во кој беа убиени околу 1.200 луѓе, а 251 беа земени како заложници.
Најмалку 64.905 луѓе се убиени во израелски напади во Газа од тогаш, според Министерството за здравство на територијата, управувано од Хамас.
Поголемиот дел од населението е исто така постојано раселено; се проценува дека повеќе од 90% од домовите се оштетени или уништени; системите за здравствена заштита, вода, санитација и хигиена се распаднаа; а експертите за безбедност на храната поддржани од ОН прогласија глад во градот Газа.
Независната меѓународна комисија за истрага на окупираната палестинска територија беше формирана од Советот за човекови права на ООН во 2021 година за да ги истражи сите наводни кршења на меѓународното хуманитарно право и правото за човекови права.
Комисијата изјави дека нејзиниот извештај е „најсилниот и најавторитетен наод на ООН досега“. Сепак, тој официјално не зборува во име на ООН, која сè уште не го употребила терминот геноцид.
Панелот од три члена е предводен од Нави Пилај, поранешен шеф на ОН за човекови права од Јужна Африка, кој беше претседател на меѓународниот трибунал за геноцидот во Руанда. Двајцата други членови се Крис Сидоти, австралиски адвокат за човекови права, и Милон Котари, индиски експерт за права на домување и земјиште.
Комисијата претходно заклучи дека Хамас и други палестински вооружени групи извршиле воени злосторства и други тешки кршења на меѓународното право на 7 октомври 2023 година, и дека израелските безбедносни сили извршиле злосторства против човештвото и воени злосторства во Газа.
Во најновиот извештај на комисијата се тврди дека израелските власти и израелските сили извршиле и продолжуваат да извршуваат четири од петте дела на геноцид дефинирани според Конвенцијата за геноцид од 1948 година против национална, етничка, расна или религиозна група – во овој случај, Палестинците во Газа:
Убивање членови на групата преку напади врз заштитени објекти; таргетирање цивили и други заштитени лица; и намерно предизвикување услови што предизвикуваат смрт
Предизвикување сериозни телесни или ментални повреди на членовите на групата преку директни напади врз цивили и заштитени објекти; тешко малтретирање на притвореници; присилно раселување; и уништување на животната средина
Намерно предизвикување услови за живот пресметани да доведат до целосно или делумно уништување на групата преку уништување на структури и земјиште од суштинско значење за Палестинците; уништување и одбивање на пристап до медицински услуги; присилно раселување; блокирање на основната помош, вода, електрична енергија и гориво да стигнат до Палестинците; репродуктивно насилство; и специфични услови што влијаат врз децата
Наметнување мерки наменети за спречување на раѓања преку нападот во декември 2023 година врз најголемата клиника за плодност во Газа, при што наводно се уништени околу 4.000 ембриони и 1.000 примероци од сперма и неоплодени јајце клетки. За да се исполни правната дефиниција за геноцид според Конвенцијата за геноцид, мора да се утврди и дека сторителот извршил некое од тие дела со специфична намера да ја уништи групата целосно или делумно.
Комисијата вели дека анализирала изјави дадени од израелските лидери и тврди дека претседателот Исак Херцог, премиерот Бенјамин Нетанјаху и поранешниот министер за одбрана Јоав Галант „го поттикнале извршувањето на геноцид“.
Исто така, наведува дека „геноцидната намера била единствениот разумен заклучок“ што можел да се заклучи од моделот на однесување на израелските власти и безбедносните сили во Газа.
Комисијата вели дека моделот на однесување вклучува намерно убивање и сериозно повредување на невиден број Палестинци кои користат тешка муниција; систематски и широко распространети напади врз верски, културни и образовни места; и воведување опсада на Газа и изгладнување на нејзиното население.
Израелските политички и воени лидери постојано велат дека операциите на војската во Газа се спроведуваат во самоодбрана, за да се поразат Хамас и другите палестински вооружени групи и да се обезбеди ослободување на израелските заложници.
Тие, исто така, инсистираа израелските сили да дејствуваат во согласност со меѓународното право и да преземат сите изводливи мерки за ублажување на штетата врз цивилите.
Но, во интервју за Би-Би-Си, Пилај рече:
„Уште на 7 октомври 2023 година, премиерот Нетанјаху вети дека ќе нанесе… „моќна одмазда“ на „сите места каде што Хамас е распореден, се крие и дејствува во тој злобен град, ние ќе ги претвориме во урнатини“.
„Неговата употреба на фразата „злобен град“ во истата изјава имплицираше дека тој го смета целиот град Газа [Газа Сити] за одговорен и цел за одмазда. И им рече на Палестинците да „заминат сега затоа што ќе дејствуваме енергично насекаде“.
Комисијата го цитираше Галант како неколку дена по 7 октомври 2023 година изјавил дека Израел „се бори против човечки животни и ние дејствуваме соодветно“. Херцог, во меѓувреме, изјави дека „цела нација е одговорна“.
„Ни беа потребни две години да ги собереме сите дејствија и да направиме фактички наоди, да потврдиме дали тоа се случило… Само фактите ќе ве насочат. И можете да го ставите тоа под Конвенцијата за геноцид само ако тие дела биле извршени со оваа намера“, додаде Пилај.
Комисијата вели дека делата на израелските политички и воени лидери „се припишуваат на Државата Израел“ и дека затоа државата „сноси одговорност за неуспехот да се спречи геноцидот, извршувањето на геноцидот и неуспехот да се казни геноцидот“.
Исто така, ги предупредува сите други земји дека имаат непосредна обврска според Конвенцијата за геноцид да „спречат и казнат злосторството геноцид“, применувајќи ги сите мерки што им се на располагање. Ако не го сторат тоа, вели таа, тие би можеле да бидат соучесници.
„Не отидовме толку далеку што ги именувавме страните како соучесници во геноцид. Но, тоа е… тековната работа на оваа комисија. Тие ќе стигнат до таму“, рече Пилај.
Во јули, сите тројца членови на комисијата објавија дека поднесуваат оставка. Пилај, која има 83 години, ги наведе своите „возраст, медицински проблеми и тежината на неколку други обврски“, додека Пидоти рече дека нејзиното пензионирање означува „соодветно време за реконституирање на комисијата“.
Израелското министерство за надворешни работи во вторник изјави дека тие не треба да бидат заменети и побара комисијата да биде укината.
Голем број меѓународни и израелски организации за човекови права, независни експерти на ОН и научници, исто така, го обвинија Израел за геноцид врз Палестинците во Газа.
Меѓународниот суд на правдата (МСП) во меѓувреме ја разгледува тужбата што ја поднесе Јужна Африка, во која израелските сили се обвинуваат за геноцид. Израел го нарече случајот „целосно неоснован“ и базиран на „пристрасни и лажни тврдења“.
Д. Мишев
