„Во моментов е тешко да се даде релеватна оценка за изборниот процес. Но, едно е точно. Овие избори не беа фер и демократски“, ја даде својата оценка д-р Александар Новакоски, екперт на ЦИВИЛ – Центар за слобода, на денешната промоција на публикацијата, посветена на целиот изборен процес за предвремените парламентарни избори, кои требаше да донесат излез од политичката криза во Македонија.
Експертот д-р Новакоски, поаѓајќи и од својата емпирија во улога на поранешен претседател на Државната изборна комисија, посочи на одговорноста, посебно на политичките партии, кои го склучија договорот за создавање услови за фер и демократски избори.
„Политичките партии се договорија за избор на методологија во Избирачкиот список, ги избраа ‘делегатите’ во изборните комисии, во Државната изборна комисија. И неслучајно – велам делегати, бидејќи тие постапуваа исклучиво според насоките коишто ги добиваа од изборните штабови. Со оглед на фактот, што според изборната методологија, како што укажав на самиот почеток, и пред изборите на една дебата на ЦИВИЛ, може да се случи гласачи да не се евидентирани на Избирачкиот список. Впрочем, овој пат, тоа се случи! И тоа е потешка повреда на избирачкото право, од која било друга повреда“, рече д-р Новаковски.
Тој оцени дека политичките партии со техничката влада за спроведување избори, за првпат создадоа одредени услови.
„Имаше мирен изборен ден, но по изборниот ден се случи да има пробивање на сите можни рокови околу објавување на резултатите, околу одлучување во приговорите и доколку таа практика која се воведе за неколку приговори, продолжи и во иднина, ние и во идните изборни процеси, во роковите кои се согласни со Изборниот законик, ќе немаме објавување на конечни резултати“, рече Новаковски.
Тој укажа дека во првичните извештаи кои доаѓаат од релевантните тела, „ќе го видеме секако извештајот на ОБСЕ и ОДИХР, ќе бидат евидентирани сите овие повреди на изборниот процес. Така што, овие избори ќе добијат оценка дека биле компетитивни, кредибилни, но никако нема да добијат оценка дека биле слободни, фер и демократски избори“, заклучи д-р Новаковски.
„Многу одамна имавме оценка, согласно со стандардите за избори утврдени со европските стандарди. Но, ни претстои поголема работа за да дојдеме до одредена оценка – дека граѓаните слободно ја изразиле својата волја, дека клучот е повторно во државата и во независните институции. Се случи тоа што се случи. Сега, треба да се размисли за промена на изборниот модел, бидејќи во нашата држава – за еден член од Уставот, видни правници не можат да се усогласат неколку недели. Тогаш, како би се усогласиле во оценката за овие избори“, рече Новаковски, изразувајќи надеж дека ќе продолжи соработката на ЦИВИЛ со Сојузна Република Германија, бидејќи како што рече на Македонија, на ова поле ќе ѝ треба уште многу помош.
Моника Талеска
Камера: Атанас Петровски
Монтажа: Ермин Климента