На настанот на ЦИВИЛ „Нелегалното оружје и организираниот криминал – се е поврзано“ ( 16 февруари, 2022) стана збор и за родовиот (дис)баланс што се однесува на поседување, употреба и злоупотреба на малото оружје. Дијана Тахири – ЦИВИЛ подвлече дека најголем процент жртви од домашното оружено насилство на глобално ниво, се жени.
„Од секој чин на насилство со мало оружје, коешто најчесто е нелегално, многу луѓе се физички повредени, загрозени и/или трауматизирани. Најголем процент од жртвите на ова насилство се жени. Премногу често се заканувани, навредувани, напаѓани, повредувани и убиени од мажи кои користат мало оружје. Во контекст на пандемијата СОВИД-19, оваа состојба е влошена, како последица од вртоглавиот раст на продажбата на огнено оружје во многу делови од светот. Како резултат на здравствената и резултирачката социо-економска криза со која се соочи и се соочува светот, семејното насилство е зголемено со алармантна стапка. И со зголемување на нестабилноста и поларизацијата, работите ќе се влошат уште повеќе. Така што, мобилизацијата на жените е дефинитивно релевантна за контрола на малото оружје.
Огромното мнозинство на глобално огнено оружје, приближно 85 отсто од познатото оружје, припаѓа на цивилни сопственици, повеќе од 850 милиони од нив ширум светот. Цивилната сопственост е исто така најбрзо растечка на пазарот, бидејќи потрошувачите купуваат повеќе мало оружје, бидејќи поранешното воено оружје и оружјето за спроведување на законот постепено се префрла во рацете на цивилите. Само во САД, во изминатиот период се продадени уште 17 милиони парчиња мало оружје, паралелно со зголемената несигурност и тензии поради пандемијата, изборните кампањи и мобилизацијата против расизмот.
На глобално ниво, 50 отсто од жртвите се од семејно оружено насилство, од кои најголем дел се жени, додека 32 отсто од жртвите се од оружен конфликт, од кои повеќето се мажи.
Како пример, во Косово (не постојат точни статистики, барем не јавни), жените се се уште несоодветно заштитени од семејното насилство со закон. Во многу случаи, континуираното семејно насилство завршува со убиство од нелегално огнено оружје, и тоа од страна на интимен партнер- сопруг кон сопруга- партнерка. Органите на редот, односно полицијата најчесто не ги третира соодветно жените кои бараат законска помош, и неретко тоа насилство преминува во фатално, со оружје. Во голем дел од случаите кои стигнуваат до судските органи, предметите се влечат или се судат во корист на мажите, што веќе во Косово станува предмет на големи општествени превирања и свесност за што се бара одговорност од соодветните државни органи, за заштита, недискриминација и соодветен третман на жените жртви од семејно насилство коишто завршиле фатално.
Прашањето за оружјето во домот е суштински поврзано со поширокото прашање на разоружување. Од скоро 900 милиони мало оружје во светот денес, повеќе од 75% се во рацете на приватни лица – повеќето од нив мажи – и складирани во домовите. Многу е поверојатно да се користи пиштол во домот за заплашување или физичко повредување на членовите на семејството, отколку да бидат употребени против надворешен натрапник.“, вели Тахири.
Д.Т.
Камера: Горан Наумовски
Реализација и монтажа: Ариан Мехмети