„Универзалната декларација го покажува патот до заедничките вредности и пристапи кои можат да помогнат да се решат тензиите и да се создадат безбедност и стабилност што ги посакува нашиот свет“.
Генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш
На 10 декември 2023 година се одбележува 75-годишнината од едно од најреволуционерните глобални ветувања во светот: Универзалната декларација за човекови права (УДЧП). Овој значаен документ ги зацврстува неотуѓивите права што ги има секој како човечко суштество – без разлика на раса, боја на кожа, религија, пол, јазик, политичко или друго мислење, национално или социјално потекло, имот, раѓање или друг статус.
Декларацијата беше прогласена од Генералното собрание на Обединетите нации во Париз на 10 декември 1948 година и за првпат ги утврди основните човекови права кои треба да бидат универзално заштитени.
Достапен на повеќе од 500 јазици, тој е најпреведуваниот документ во светот.
Едногодишна иницијатива фокусирана на универзалност, напредок и ангажман, ќе кулминира со настан на високо ниво во декември 2023 година, кој ќе објави глобални ветувања и идеи за визија за иднината на човековите права.
Темата на иницијативата за човековите право во 2023 е: Слобода, еднаквост и правда за сите.
Во децениите по усвојувањето на Универзалната декларација за човекови права (УДЧП) во 1948 година, човековите права станаа повеќе признати и погарантирани низ целиот свет. УДЧП оттогаш служи како основа за проширен систем на заштита на човековите права кој денес се фокусира и на ранливите групи како што се лицата со посебни потреби, домородните народи и мигрантите.
Сепак, ветувањето на УДЧП, за достоинство и еднаквост во правата, беше под постојан напад во последниве години. Додека светот се соочува со нови и тековни предизвици – пандемии, конфликти, експлозивни нееднаквости, морално банкротиран глобален финансиски систем, расизам, климатски промени – вредностите и правата содржани во УДЧП обезбедуваат водич за нашите колективни дејства кои не оставаат никого зад себе.
Иницијативата „Човекови права 75“ која трае една година се обидува да го префрли фокусот на разбирање и акција кон поголемо познавање на универзалноста на УДЧП и активизмот поврзан со него.
Подготви: Д. Мишев