• Latest

Зелен поимник: Како до зелен урбанизам?

October 21, 2021

Иран не се согласил на инспекции, ниту се откажал од збогатувањето ураниум, вели Трамп

July 5, 2025
Мурал Ратко Младиќ во Белград, Фотографија/ скриншот од видео на Ал Џазира

Србија и Сребреница: Од гласна тишина до бучна релативизација

July 5, 2025
„Жолто копче“ дигитално здравство
Фотографија/ Министерство за здравство

МЗ: Северна Македонија меѓу првите држави со европски стандард во дигиталното здравство – „Жолто копче“

July 5, 2025

Дојава за бомба во косовскиот парламент, евакуирани пратениците

July 5, 2025
Ванг Ји, министер за надворешни работи на Кина во Брисел
Фото/ скриншот од видео на ЦНА

Кина е подготвена да ги координира мировните напори за Украина со Франција, изјави кинескиот министер за надворешни работи

July 5, 2025
Фото: Твитер

Украинските воздушни одбранбени сили неутрализираа 292 од 322 руски дронови преку ноќ

July 5, 2025

Мицкоски и рускиот ДУМА пратеник, тоа се тие афирматори на „данок на бездетност“

July 5, 2025

Прекината мерката притвор за Додик, според судот на БиХ веќе не претставува опасност по уставниот поредок

July 5, 2025
23 dead and more tha 25 children missing in Texas flood
Photo> screenshot Sky Tv

Поплави во Тексас: 24 мртви и до 25 деца исчезнати откако летен камп беше однесен од поплавите

July 5, 2025

One Stop систем за побрз проток и помалку чекање на граѓаните на ГП Табановце-Прешево

July 5, 2025
CivilMedia
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • ИЗБОРИ
  • ОПШТЕСТВО
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
No Result
View All Result
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • ИЗБОРИ
  • ОПШТЕСТВО
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
No Result
View All Result
CivilMedia
No Result
View All Result
Home ЗЕЛЕНИ

Зелен поимник: Како до зелен урбанизам?

„Градот во духовна и материјална смисла мора да обезбеди слобода на личноста, но и можност на колективно делување“, Ле Корбизје (Шарл-Едуар Жанере-Гри)

October 21, 2021 14:32
in ЗЕЛЕНИ, ОПШТЕСТВО, ТОП 5
Share on FacebookShare on Twitter

подготви: НАТАША МАЛИНКА МИНОВСКА

Просторот е еден од најважните ресурси. Историски гледано, активностите кои се поврзани со уредувањето и планирањето на просторот  во организирани  населби се присутни уште од појавата на првите градови, во антиката.

Под влијание на индустријата, во XVIII и  XIX век, заедно со демографскиот  и  просторниот  раст, забележан е и забрзан развој на градовите. Со тоа е предизвикан демографски притисок на населението од руралните средини. Исто така, во тој период, забрзано се развива железничкиот и патниот сообраќај, како и градскиот превоз, со  што почнува да се менува и физичката структура на градовите.

Поради тоа се јавува потребата за формирање и развиток на дисциплина, односно општествена дејност, која плански ќе се занимава со развојот на градот, неговата организација, уредување и користење на просторот.

Како последица на тоа, а со цел хуманизација на градовите, доаѓа до појава на урбанистичката мисла. Подоцна, во ХХ век,  под дејство на прогресивната  урбанизација, доаѓа до конституирање  на урбанизмот како научна дисциплина, односно општествена, стручна и законодавна дејност.

Оваа научна дисциплина може да се дефинира како научна, општествена и стручна, а нејзиниот фокус е насочен кон истражување, проучување  и применување на принципите и односите со кои треба да се обликува, уредува и користи просторот.

Терминот урбанизам потекнува од латинскиот збор urbs, што значи град.За урбанизмот според тоа може да се каже дека е и наука за населбите, која ги обединува сите сегменти на животот, обезбедувајќи им на луѓето квалитетна животна средина. Тој има теоретска и практична примена.

Основната цел на урбанистичкото планирање е организирањето на населбите како просторни целини, со квалитетни физички, функционални, еколошки, социолошки и естетски карактеристики.

Урбанизмот како наука секогаш е во функција на развитокот на населените територии, нивните специфичности и вредности, како и условите за живот на популацијата која живее во нив, со согледување на поширокиот простор. Обезбедувањето на оптимални услови за приватен и јавен живот, домување, одмор, работа, производство, рекреација, култура, образование,  непречено движење, социјална заштита, грижа, нега, релаксација – е неопходност која на граѓаните треба да им овозможи да бидат здрави, безбедни, корисни, задоволни и достоинствени.

Во целите на урбанистичката наука се вбројуваат и заштитата на животната средина во населбите и нивната околина.

Статистиките покажуваат дека во овој трет милениум, како резултат на прогресивната  урбанизација (процес на ширење на градскиот начин на живот) во сите делови од светот, повеќе од половина од светското население живее по градовите.

Тој тренд на забрзана урбанизација е во интеракција со процесот на глобализација, кој го стимулира нагонот за зацврстување на врските помеѓу луѓето во градовите, во рамките на општествата, со цел непречен проток на добра, луѓе, услуги, капитал, технологија и идеи.

Во тој дух, продолжува и трендот на придвижување на моќта и одговорноста од национално на ниво кон локалната власт и граѓанското општество. Овој процес започнува  во деведесеттите години од минатиот век, како резултат на сознанието дека традиционалниот модел на урбано управување повеќе не може да понуди решенија за постоечките и новонастанатите проблеми.

Одамна е надминат дискурсот, според ко  урбанизираните градови  претставуваат само концентрација на население, сообраќај, трговија и индустрија. Денес, синоними за убав и привлечен град се: квалитетниот урбанизам и архитектура, квалитетот на образованието, културното наследство, спортските и рекреативни можности, заштита на околината, воздухот и водата, општествениот, забавниот и ноќниот живот, духовитоста и духовноста.

За да се постигне целта за одржлив урбан развиток (како единствено прифатлив модел на уредување на населбите), потребно е  да се усогласат искуствата од развојот на градовите во минатото со сегашните потреби. Од прагаматични причини, тоа би вклучувало: паметно урбанистичко планирање, одржлив јавен градски превоз, квалитетно и достапно домување, квалитетни јавни услуги, чист воздух, вода, зелени површини, достапни работни места, почитување и негување на минатото.

Во еден дел од Агенда Хабитат и Истанбулската декларација, кои се донесени на Втората конференција на Обединетите нации за човечки населби, одржана  во Истанбул- Турција (јуни 1996 година), се вели:

„Одржливиот развој е суштинско прашање за развитокот на населбите, кој комплексно ги зема предвид општествените потреби, посакуваниот стопански раст и општествен развиток, како и неопходноста од заштита и зачувување на животната средина. Одржливиот развој треба да обезбеди услови за стопански развој, можност за вработување и општествен напредок во хармонија со животната средина – обединувајќи ги принципите за заштита и зачувување на природната средина, почитување на границата на оптоварување на еколошките системи и зачувување на ресурсите за идните генерации. Одржувањето на населбите значи истовремено и нивна урамнотежена географска дистрибуција, одржување биолошка разновидност, квалитет на земјоделското земјиште и урамнотежен општествен развој“.

 

објавено на: greencivil.mk

—

Линкови:

https://vdocuments.net/reader/full/prostorno-planiranje-skripta

https://fdocuments.net/document/prostorno-i-urbanisticko-planiranje.htm

https://www.novosti.rs/vesti/kultura.71.html:471567-Maldini-Urbanizacija-i-ekologija

https://hrcak.srce.hr/160233

https://scindeks.ceon.rs/article.aspx?artid=0351-465X0351023L

https://scindeks-clanci.ceon.rs/data/pdf/0351-465X/2003/0351-465X0351023L.pdf

http://hzpr.hr/definicija-prostornog-planiranja/urbano-planiranje/

https://hr.hostaletdcanet.com/209787-ecological-urbanism-BBREOP

https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=63320

https://sr.wikipedia.org/wiki/

http://www.ekof.bg.ac.rs/wp-content/uploads/2014/05/5-glava.pdf

https://prezi.com/x6wiedteqobu/urbanizam-prostorno-planiranje/

https://zavod.pgz.hr/pdf/12_prof.dr.sc.Srecko_PEGAN.pdf

http://www.apps.org.rs/o-prostornom-planiranju/sta-je-to-prostorno-planiranje/

https://www.yumpu.com/xx/document/read/12605784/prostorno-planiranje-i-zastita-okolisa-skripta

http://www.vggs.rs/gradjevinski_odsek/predmeti_ispiti/urbanizam1/predavanja/1_predavanje.pdf

https://www.ircwash.org/resources/habitat-agenda-and-istanbul-declaration-second-united-nations-conference-human-settlements

 

Print Friendly, PDF & Email
Share33Tweet21Send

НАЈЧИТАНИ 5

  • Костадинов до Латас: Кога ќе ја чепнеш честа на мојот мртов татко, правдата не се моли. Се зема.

    109 shares
    Share 44 Tweet 27
  • 24 ЧАСА: „Шлаканица“ од Брисел за Мицкоски, сестринските партии го избришаа македонскиот јазик и идентитет од ЕУ извештајот; Обвинителството го амнестира Максим Димитриевски; Кавказ на работ на нов конфликт

    100 shares
    Share 40 Tweet 25
  • Едногодишен помен

    99 shares
    Share 40 Tweet 25
  • Таче се (по)јави, вистина се (по)јави

    92 shares
    Share 37 Tweet 23
  • Апсења со смртни последици, рации, претепани и крвави осомничени, соборен патнички авион – како се влошија односите меѓу Русија и Азербејџан

    92 shares
    Share 37 Tweet 23

CIVIL MEDIA NEWSLETTER

Check your inbox or spam folder to confirm your subscription.

CivilMedia

СЛОБОДНО.НЕЗАВИСНО.ОТВОРЕНО

  • ЗА НАС
  • ИМПРЕСУМ
  • КОНТАКТ
  • АВТОРСКИ ПРАВА
  • Политика на приватност
  • МАРКЕТИНГ

Следете нè

No Result
View All Result
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
  • ДЕЗИНФО
  • ФОРУМ
  • ГРАЃАНСКА АКЦИЈА
  • МАРКЕТИНГ
  • ИМПРЕСУМ