Исто како на 22 декември, кога повеќе од 100.000 граѓани се собраа на студентскиот протест, односно на 15 март, кога Архивата на јавни собири исто така изброи повеќе од 300.000 луѓе, руските претставници исто така на 28 јуни, кога се проценува дека 140.000 собрани на улиците, застанаа на страната на режимот на Александар Вучиќ, карактеризирајќи ги тие масовни демонстрации како „обоена револуција“, режирана од ЕУ и западните земји.
Без оглед на говорите на оние кои им се обратија на граѓаните од сцената на 28 јуни, кои можат да се окарактеризираат како екстремно националистички, проруски и антиевропски, Сергеј Лавров, шефот на руската дипломатија, изјави дека се надева дека ситуацијата со протестите во Србија ќе се реши врз основа на Уставот и законот, и дека западните земји „нема да се вклучат во своите обоени револуции“, се наведува во статија на Данас.
Лавров, исто така, рече дека Москва „ја забележува подготвеноста на српското раководство за дијалог со демонстрантите“.
Претседателот на Србија му се заблагодари на Лавров за оваа изјава и за официјалниот став на Русија.
Да потсетиме дека портпаролката на Министерството за надворешни работи на Русија, Марија Захарова, по масовниот собир на 22 декември во Белград изјави дека Западот се обидува да ја дестабилизира политичката ситуација во Србија користејќи техники на „Мајдан“, осврнувајќи се на украинските протести од 2014 година.
Исто така, во тоа време, рускиот амбасадор во Србија, Александар Боцан-Харченко, оцени дека немирите во Белград се резултат на надворешно влијание.
Локалните власти им се заблагодарија на руските безбедносни служби во тоа време за давањето информации за можни инциденти за време на протестот.
По најголемите протести во историјата на Србија, на 15 март, кога режимот употреби насилно акустично оружје против сопствените граѓани, ФСБ наводно спроведе обемна истрага за тој трагичен случај и заклучи дека акустични уреди од типот LRAD, во сопственост на српските безбедносни сили, не биле користени за време на протестите, а во својот извештај ги обвини демонстрантите и нивната провокација.
Соговорниците на „Данас“, и проевропски и проруски ориентирани, се согласуваат дека поддршката што Вучиќ ја добива од официјална Москва е срамна и за осуда, што укажува дека рускиот режим се обидува по секоја цена да го задржи своето влијание на Балканот, користејќи ги Милорад Додик и Александар Вучиќ за ова.
Од „Данас“ нагласуваат дека Москва не му го сврте грбот и покрај доказите дека Србија извезувала оружје во Украина.
„Иако не го сака, има голема корист од него“
– Русија не е навистина заинтересирана ниту за Вучиќ ниту за Србија. Особено не сега. Закопана во украинската војна, што доведе до нејзината најголема меѓународна изолација од Студената војна, таа е заинтересирана само да задржи дел од своето влијание на Балканот, преку Милорад Додик и Александар Вучиќ – изјави за „Данас“ Жарко Кораќ, пензиониран професор на Филозофскиот факултет во Белград.
Русија отсекогаш цинично го користела српскиот национализам, додава тој, за да се осигури дека Западот мора да се грижи за своите национални интереси.
Не мора да е на Балканот. И не мора да е српска, вели тој.
– Во моментов, Србија е единствената европска земја која не ја спречила руската државна медиумска пропаганда, преку медиуми како што е „Русија Данас“. Покрај тоа, сите негови таблоиди постојано ги објавуваат своите вести. Вучиќ го овозможи тоа без прашање, а по десет години перење мозок на граѓаните на Србија, поддршката за интеграција во ЕУ во Србија е на историски ниско ниво – објаснува соговорникот на „Данас“.
Како што додава тој, иако мнозинството српски граѓани немаат никакви руски производи во своите домови, ниту патуваат во таа земја, ниту нивните деца го учат рускиот јазик за еден ден да работат, Русија се покажува како сосема апсурдна алтернатива на западните земји и нивниот стандард и економска сила.
– Русија отсекогаш била политичка илузија што е јадрото на антизападната пропаганда во Србија. Во последната деценија, Српската православна црква, исто така, одигра клучна улога во ова, бидејќи излезе од влијанието на Грчката православна црква и прилично незабележано падна под влијание на Руската православна црква.
Говорот на патријархот Порфириј во Москва за време на неговата неодамнешна посета можеше да ги изненади само непосветените. СПЦ почнува да личи на гранка на Руската православна црква под водство на сегашниот патријарх. Ова се сите причини зошто Москва продолжува да го поддржува Вучиќ – вели Кораќ.
Иако не го сака, верува дека имала голема корист од него.
– Од таканаречениот хуманитарен центар во Ниш, до слободата на руската државна пропаганда, купувањето оружје, стравот дека поради санкциите на САД, јавно се бара продажба на НИС на Србија, одложувањето на државната прослава и парада за да може Путин да присуствува, сето тоа се знаци на огромната политичка инфериорност на Вучиќ во однос на Москва. На крајот на краиштата, неговиот политички ментор Шешељ сè уште носи руски обележја на реверот. Што би размениле Русите за својот најдобар соработник во Европа? – заклучува Жарко Кораќ.
Поддршката што Вучиќ ја добива, дури и селективно, од Русија е срамна и за осуда
Според политичкиот аналитичар Драгомир Анѓелковиќ, ставот на Руската Федерација кон Александар Вучиќ укажува дека постојат сериозни несогласувања во редовите на руските владејачки кругови во врска со српскиот режим и дека клучниот човек во Кремљ, Владимир Путин, не одлучил дефинитивно за ова прашање.
– Додека Руската служба за надворешно разузнавање и голем број медиуми остро го критикуваат Вучиќ за снабдување на Украина со оружје, а дел од руските медиуми известуваат за протестите во Србија негативно кон локалната самоуправа, министерот за надворешни работи на Русија, Лавров, го поддржува српскиот спин-диктатор во борбата против измислената „шарена револуција“ и ги осудува недефинираните западни земји за тоа – објаснува Анѓелковиќ.
Тој забележува дека рускиот амбасадор во Белград, Боцан-Харченко, неколку пати имал слични ставови.
– Ваквото однесување на дел од руските структури може да се објасни само со нивните лични интереси, односно со добро познатите вештини на Вучиќ за лобирање за неговите лични потреби со помош на нашите ресурси. Како и да е, поддршката што ја добива од Русија, дури и ако е селективна, е срамна и за осуда, а е и многу штетна за Москва бидејќи го револтира национално ориентираниот сегмент од српската опозициска јавност, која долго време е наклонета кон Русија, и има негативно влијание врз имиџот и влијанието на Русија во нашата земја – вели Драгомир Анѓелковиќ.
Сепак, забележува тој, она што го прават ЕУ и голем број нејзини земји-членки е многу полошо од ставот на Русија кон студентско-граѓанските протести во Србија.
– Некои од нив, како што е Франција, му даваат активна поддршка на српскиот автократ, додека Брисел го прави тоа пасивно, но и поволно за него. А стратешката определба на Србија е да се приклучи на ЕУ, а не на Руската Федерација или нејзината Евроазиска унија.
Покрај тоа, Русите зборуваат исклучиво за геополитички прагматизам, а претставниците на ЕУ се колнат во европските вредности, од кои потоа ги свртуваат главите додека српскиот автократ ги гази и ги омаловажува. Оттука, вината на Брисел е секако поголема од одговорноста на Москва, иако таканаречените прозападни кругови во Србија го молчат тоа додека ја користат секоја можност за водење пропаганда против Русија – заклучува Драгомир Анѓелковиќ.
Д. Т.
