„Специјално јавно обвинителство ѝ е потребно на Македонија, но во друг формат, за разрешување на судските предмети што произлегоа и можеби доправа ќе произлегуваат од аферата ‘Прислушување’. Судските процеси треба да се решат низ институциите, одлуките треба да ги носат судии со кредибилитет. Потребни се реформи во судството, но само согласно со Уставот и законите…“ Ова се ставовите на Петар Богојески, еден од реформаторите на ВМРО-ДПМНЕ, којшто денеска говореше на трибината, „Без табу теми“, што на иницијатива на ЦИВИЛ Центар за слобода се одржа во Клубот на новинари.
ЦИВИЛ Медиа: Согласно со Договорот од Пржино, но и Извештајот на Прибе, на Македонија ѝ се потребни реформи во судството. Ставовите на ВМРО-ДПМНЕ се познати, но кои се вашите ставови? Во фокусот на тој Договор беше работата на СЈО, на ДИК со реформите во Избирачкиот список и реформите во медиумите, зашто граѓаните на Македонија со години се соочуваа со медиумски мрак, со креирана лажна реалност дека живееме во розово општество… Конкретно, ќе гласаат ли вашите приврзаници во парламентот за продолжување на работата СЈО и за донесување на Закон за заштита на сведоци што е клучен за финиширање на многу отворени судски постапки?
БОГОЈЕСКИ: Случувањата во последните три години и преговорите што резултираа со потпишување на Договорот од Пржино, потврдија дека сме млада демократија, дека нашите институции не се доволно силни да ги решаваат проблемите во државата, за да биде стабилен политичкиот систем, а политичките партии да бидат чинители на негова стабилност, а не на дестабилизација. Од тој аспект, ние го поддржуваме ангажманот на пријателите од меѓународната заедница, што направија сè што можат за да се стабилизира политичкиот систем и општеството. Резултат на Пржинскиот договор е СЈО, во формат во којшто се формираше. Зошто се бориме за внатрепартиски реформи? Ниту еднаш во партиските тела не беше ставена на дневен ред дискусија за точките за коишто се водеа преговори, пред да се дојде до Пржинскиот договор. Никој не доби легитимитет од партиските тела, за да се потпише Пржинскиот договор, или да се прифати СЈО во таква форма, којашто се виде дека е проблематична, за да ја исполни мисијата за која што е формирано. А, тоа е, делот од достапните прислушувани разговори на СЈО, што му дадоа една база на истрага, насочена кон нашата политичка партија. Но, доколку СЈО имаше друг формат на дејствување, да речеме, со негово трајно постоење, со пошироки овластувања, можност за пошироки истражни дејствија и надвор од тие разговори, можност да прибави нови прислушувани разговори и од други извори, не само од СДСМ, мислиме дека СЈО ќе беше многу поуспешно и во работата и ќе придонесеше за расветлување на прашања што останаа нерасветлени, работејќи во таа насока.
Без оглед, дали е ова СЈО, или е друга институција во Македонија, сметаме дека како на млада демократија, на Македонија ѝ се потребни стабилни и силни институции. Особено судски и во делот на Обвинителството, на кое што основна дејност ќе му биде да ги следи политичките и бизнис елити во земјата, што се можеби делумно имуни на работата на Основното јавно обвинителство. На Македонија ѝ е потребна ваква специјализирана институција што ќе гарантира во иднина, дека нема да се повторат дел од работите на коишто бевме сведоци, што се случуваат не само последниве три години, туку се случуваа години наназад во делот на политичките елити.
Затоа рековме принциелно, добро е една таква институција да ги отвори прашањата од почетокот на плурализмот на Македонија, па до денеска. И по сите добиени сознанија, за каква било злоупотреба на службена положба и овластување, за направен криминал, за осомничени за криминал, да постапува по тие предмети, особено, ќе повторам да ја следи работата на политичките елити.
ЦИВИЛ Медиа: Дали тоа значи дека сте за разрешување на републичкиот јавен обвинител, Зврлевски, дека барате коренити реформи во македонското судство?
БОГОЈЕСКИ: На Марко Зврлевски, не знам до кога му беше мандатот. Меѓутоа, она што е суштинско, тоа е неговото назначување и разрешување, да биде во рамки на Уставот и законот. Доколку неговото разрешување е согласно со законските одреби и она што е воспоставена пракса и процедура и доколку политичката гарнитура што ја добила довербата да ја води Република Македонија, одлучила дека треба да преземе некои мерки во одредена насока, ние не можеме да се спротивставуваме на законски постапки. Ние апелираме и инсистираме и тоа е нашата суштина, секогаш да бидат донесени одлуките на законски и легитимен начин.
ЦИВИЛ Медиа: Има партизирано судство во државава или не?
БОГОЈЕСКИ: Во овој момент, мислам дека треба да оставиме, до крај да се процесуираат предметите што ги процесуираше СЈО. Мислам дека овие денови се очекуваат одлуки во таа насока. Мене секогаш ми пречи генерализација, партизирано судство. Што ми пречи? Ако некој судија е избран во време на СДСМ, тој е експерт-судија! Ако некој судија е избран во време на ВМРО-ДПМНЕ, тогаш тој е партиски судија!
ЦИВИЛ Медиа: Конкретно, требаше ли притвори за обвинетите, што ги побара СЈО, или не?
БОГОЈЕСКИ: Ве молам, ние треба да ги гледаме поединците како дејствуваат, како работат, колку одговорно работат, колку се стручни како поединци. Генерализација не е потребна!
ЦИВИЛ Медиа: За вашите партиски членови зборуваме!
БОГОЈЕСКИ: Тоа е истата тенденција, против која се бориме. Во минатото, еве и сега, политичарите си земаат за право да бидат и судии и обвинители и да коментираат што треба да одлучи судот. Ние не сакаме да бидеме такви! Затоа сакаме реформи на политичката сцена во Македонија. Нема што ние да пресудуваме или да одлучуваме, дали се или не се потребни притвори. За тоа треба да одлучат кредибилни судии, кои земаат плата за тоа.
ЦИВИЛ Медиа: Требаше ли притвор за Никола Груевски или не? Притвор за Сашо Мијалков, требаше или не? Ги слушнавте разговорите, ги знаете, ваши членови се, во вашето раководство, против кое што се борите?
БОГОЈЕСКИ: Јасно прашање, еве ви јасен одговор! Прашајте го судијата, којшто постапувал по тие предмети, зошто донел или не донел мерка притвор. Тој е платен од Република Македонија да одлучува во име на граѓаните на Република Македонија!
Моника Талеска
