Лажните вести брзо се шират меѓу земјите кои имаат јазична блискост и практично дезинформациите се прелеваат од Босна и Херцеговина во Србија, Хрватска, Македонија, и обратно, смета Дарко Бркан, исражувач и новинар од Здружението „Зошто не?“ од БиХ. Во разговорот за Цивил Медиа, тој не запозна со состојбата со справување со дезинформациите и пропагандата во неговата земја.
„Состојбата во Босна и Херцеговина е слична како и во целиот регион, иако специфичноста е во тоа што земјата се наоѓа некаде во центар, и постојат различни геополитички влијанија, и од исток и од запад. Така што секако ова влијае и во секторот за дезинформации. Заради јазичната блискост, секако информациите од Босна и Херцеговина брзо се шират во Србија, Хрватска, Македонија, и секако обратно. Така што тоа е едно ниво на проблемот, но друго ниво на проблемот е на пример што во Б и Х, постојат актери на терен кои не го прават тоа заради ширење на пропаганда, туку за да се стекнат со пари а ги има и оние кои се условени од политичко или бизнис влијание да креираат дезинформации.“, вели тој.
Според него постои и силно надворешно влијание од актери на лажни вести кои сакаат нивниот наратив да го префрлат во Б и Х или да креираат локални наративи кои одговараат на нивната политика.
„Препознавањето на лажните вести зависи од видот на публиката, возраста, образованието, и во краен случај од видот на дезинформациите. За жал како и во остатокот од регионот, публиката не е доволно изверзирана да ги препознава лажните вести, проблематичните извори и сите оние проблеми до кои доаѓаме.“, смета тој.
Бркан е дециден дека проблемот може да се реши само со обединување на сите – проверката на лажни вести, едукација, правни механизми итд.
„Ние како мала држава од 3, 4 милиони жители не можеме сами да го решиме проблемот, тоа треба да биде регионален напор, и глобален секако, бидејќи големо влијание имаат сите глобални текови, ЕУ легислатива и слично.“, вели тој.
Ана Василевска
камера и монтажа: Самуел Дебус/OK-TV Ludwigshafen
Интервјуто е дел од проектот „Отпорно новинарство во борба против дезинформациите и пропагандата“ кој ЦИВИЛ го спроведува во партнерство со Youth4Media (Y4M), со поддршка од Владата на Северна Рајна-Вестфалија, Дизелдорф, Германија
