Според универзитетскиот професор Борче Давитковски, четворицата пратеници со верифицирани мандати, Емил Димитриев, Никола Попоски, Никола Тодоров и Елизабета Канческа Милеска, немаат легитимитет како премиер и министри, да ја претставуваат Македонија ниту пред домашната, ниту пред меѓународната јавност.
Откако ќе се оформи пратеничко мнозинство, Собранието треба итно да заседава и да одлучи, што натаму: ќе се формира нова влада, или ќе се распушти и ќе се одржат нови избори. Но, и во тој случај, ако се оди на втората варијанта, пратениците жод парламентот не може да бидат носители на извршната власт… Ова се дел од оценките на универзитетскиот професор, Борче Давитковски, што ги презентира во интервјуто за ЦИВИЛ Медиа, посветено на актуелната политичка криза со која се соочува Македонија.
ЦИВИЛ Медиа: По денешната негова средба со еврокомесарот Јоханес Хан, повторно се отвора прашањето – дали Емил Димитриев, со верифициран пратенички мандат, има легитимитет да разговара во улога на претседател на Владата на Република Македонија?
ДАВИТКОВСКИ: Емил Димитриев е пратеник, не е легитимен претседател на Влада! Ниту тој, ниту министерот за надворешни работи е легитимен. Разговори се водат со нелегитимни претставници, тие не ја претставуваат македонската држава! Со верификација на мандатот, директно се крши Уставот. Тие не може да бидат и пратеници и министри. Тие што не се пратеници, тие можат да продолжат да работат. Останатите четворица, Димитриев, Никола Попоски, Никола Тодоров и Елизабета Канечска Милеска немаат никаков мандат за да преговараат. Тие четворица се класични пратеници, освен ако се откажат и ако на нивно место дојдат други пратеници од нивната партија. Тоа е веќе друга ситуација. Уставот забранува и вели: пратеник и носител на извршна власт не може да се биде во исто време.
ЦИВИЛ Медиа: Како ја оценувате тогаш оваа средба?
ДАВИТКОВСКИ: Таа средба се одржува по автоматизам. Европа сака да ни помогне, и тоа не треба да се крие, треба да се истакне. Во тие рамки и посетата на Јоханес Хан е добронамерна, зашто им е битно да се најде прифатливо решение, коешто ќе ја извлече Македонија од кризата.
ЦИВИЛ Медиа: Кој е следниот чекор според вас, како да се реши оваа ситуација?
ДАВИТКОВСКИ: Според мене, Собранието треба да се конституира, а не е доцна, сé уште. Никој не им брани на пратениците, тие имаат верификувани мандати, треба да соберат парламентарно мнозинство од 61 пратеник и треба највозрасниот да свика седницата, Собранието да се доконституира и да почне со работа. На таа седница треба да кажат дека тие четворица што им беше верификуван мандатот, сега веќе немаат мандат. Треба да се избере претседател на парламентот, да се формираат комисиите и работните тела и можат веднаш со полн капацитет да работат. Дури, можат да одлучат да прават и техничка влада, или да одат на избори.
ЦИВИЛ Медиа: Што ако не се постигне парламентарно мнозинство, ако не се договорат сега СДСМ и ДУИ и ако се донесе одлука за нови избори? Сметате ли дека Македонија со овој состав на владата, треба и може да реализира нови фер и кредибилни избори?
ДАВИТКОВСКИ: За да одиме на нови избори, Собранието повторно треба да донесе одлука дека не е постигната согласност и дека Собранието треба да се самораспушти. Без одлука на Собранието – нема избори, тоа е абецеда во демократијата, тоа на сите треба да им е јасно! Кога Собранието ќе се конституира, ќе проработи, тоа може да одлучи или да избере нова техничка влада, или да донесе одлука да се распушти, зашто и тоа е легитимно. Само претседателот на Собранието и Собранието може да донесат одлука за нови избори, а особено сега кога треба да се распишат локални избори кои треба да се одржат во март. Ex lege, значи, по сила на закон, на градоначалниците и советите во март, ќе им истече мандатот. Јас не знам од која логика го вадат месец мај. Ако вака сакаат да играат пинг -понг, може да се случи од април, ниту влада да имаме, ниту градоначалници, ниту совети…, ништо да немаме! Tоа би била тешка криза. Јас не знам на кој друг начин, освен не дај боже, со некоја диктатура, или на било кој друг начин, да излеземе од оваа криза. Значи, покрај централна, ќе немаме ни локална власт.
Затоа Собранието мора да одлучи, или техничка влада, или ќе им продолжи мандатот овие министри сега, но без четворицата кои имаат пратенички мандати, а другите може да останат до избор на нова влада. Или, едноставно, Собранието ќе одлучи да се оди на нови избори. И тоа е легитимно. Но, никој друг, освен Собранието, само тоа го има конечниот збор.
Моника Талеска