• Latest

Дерала: Ромите се жртва на длабоко всадена расистичка идеологија на супериорност над нив

April 7, 2021

Вучиќ пред утрешните протести на студентите: Не го прифаќаме ултиматумот

June 27, 2025
Фото: Militarnyi

Кијив тврди: Русија употребиле хемиско оружје 888 пати само во мај оваа година

June 27, 2025
Фото: МИА

САД и Кина потврдија дека постигнале договор за крај на трговската војна

June 27, 2025

Руски агенти осомничени за подметнување пожари на воени камиони во Германија

June 27, 2025
Славјанка Петровска 

Фото: Цивил / Архива

Петровска за Цивил: Одбраната не е само оружје, туку стратегија за развој и безбедност – 5% од БДП е шанса, не товар

June 27, 2025

Гоцевски за Цивил: НАТО и ЕУ во лавиринт – Македонија меѓу интереси и сојузи

June 27, 2025

Едвард Џозеф за ЦИВИЛ: НАТО самитот во Хаг беше успешен – добивме силна изјава за Член 5 и импресивен договорот за зголемени трошоци за одбрана

June 27, 2025

(ИЗБОР) Албански медиуми: Албанската влада ќе биде акционер во одморалиштето на Кушнер во Сазан; Уставниот суд на Косово им даде рок од 30 дена на пратениците да го конституираат собранието

June 27, 2025
Фото: Скриншот од видео на TIMES NOW

Борејќи се за преживување, Хамас се соочува со бунтовни кланови и сомнежи во врска со Иран

June 27, 2025

Дијаспората веќе не е „нерезидент“ – Одлука на Уставен што менува правила

June 27, 2025
CivilMedia
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • ИЗБОРИ
  • ОПШТЕСТВО
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
No Result
View All Result
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • ИЗБОРИ
  • ОПШТЕСТВО
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
No Result
View All Result
CivilMedia
No Result
View All Result
Home ЧОВЕКОВИ ПРАВА

Дерала: Ромите се жртва на длабоко всадена расистичка идеологија на супериорност над нив

April 7, 2021 11:54
in ВЕСТИ, ИЗЈАВИ, МУЛТИКУЛТУРА, ТОП 5, ЧОВЕКОВИ ПРАВА
Share on FacebookShare on Twitter

На дебатата на ЦИВИЛ на тема „На „Балот“ на човековите права на Ромите“, Џабир Дерала, ЦИВИЛ, отвори неколку битни прашања во однос на улогата на општеството и политичките претставници кон ромската заедница во земјава, но и улогата на самата ромска заедница во однос на себе. Дерала даде опширен преглед на тоа што значи да си Ром во една мултиетничка земја како што е нашата, и се осврна на можните решенија во однос на тешката состојба со човековите права на ромската заедница.

-Би сакал да кажам неколку зборови повеќе, од моето лично искуство и од мојата лична позиција во поглед на ова многу важно прашање. Бев многу возбуден кога падна идејата на колегиум за организирање на еден ваков настан. Знаеме дека на 8 април сите ќе побрзаат да си дадат свои придонеси, медиумски, да се пофалат, па и да празнуваат по овој ден, евентуално да прекршат некои од правилата за заштита од Ковид  кризата. Но, затоа е и битно, денеска, барем два дена порано од тој ден, да упатиме еден аларм.

Со сето уважување кон добрите и исцрпни информации за тоа што се прави или што се планира да се прави, би сакал да спомнам неколку состојби, општи, во светот, а на тие состојби Северна Македонија воопшто не е исклучок. За жал, ниту од далеку. Тоа што го гледаме веќе со децении, еве ќе зборувам за последните триесет години, гледаме структурна дискриминација на Ромите, гледаме стигматизација, општоприфатена од практично сите заедници кои живеат во нашата земја, гледаме насилство, кое е и стркуктурно, меѓутоа е насилство кое е проширено во соседствата, во заедниците итн. Ова е една ситуација, која, гледано и на глобални нивоа, гледаме широка распространета идеологија з а расната доминација, за расната супериорност во однос на Ромите. И тоа е уверување кое е проширено меѓу огромен број луѓе, како во светот, така и во нашата земја, во нашето општество. Знаете, може да припаѓате на која било заедница, меѓутоа, знаете дека сте барем малку повредни од Ромите!

Тоа е уверување, тоа е идеологија, тоа е чувство на супериорност, во однос на ромската заедница, колку и да се заедниците мали или дискриминирани од некои поголеми заедници, во одредени околности, дали на општинско, дали на државно ниво итн.  Ние наследивме состојби д еден единаесетгодишен режим ,во кој дискриминацијата беше државен систем. Тоа по сите хоризонтали и вертикали беше воспоставено како принцип, како нешто што го живеевме секој ден…

Од тоа не можеме многу лесно да се извлечеме, и не можеме ни од далеку, ама баш ни од далеку да се надеваме дека каква било владина  стратегија или владини мерки и практики, колку и да се добри, дека можат да придонесат кон надминување на таа состојба. Зошто? Заради тоа што мора да се менува општеството, мора да се менува јавната свест, мора да се менуваат животните навики, во кои е длабоко вкоренета идеологијата на расната супериорност во однос на Ромите. Тука треба да обрнеме најмногу внимание. Тука не помагаат владини кампањи, тука, за жал, не можат да помогнат ниту невладините организации,  бидејќи тие се затворени во својот меур, живеат од проект до проект, колку у да се посветени, а еден голем дел воопшто и не се посветени на ништо друго, освен на проектите и тоа што произлегува од нив, знаеме сите што е… Не можеме да постигнеме.

Што треба да се направи?

Концептот кој израсна од улиците на  Скопје и другите македонски градови  за време на Шарената револуција, наречен „Едно општество за сите“, стана  стратегија на Владата. Таа треба да биде државна стратегија, и притоа, да се започне со имплементација на таа стратегија, пред се во образованието, културата и медиумите, а се разбира и во економските аспекти, во кои јас лично не се разбирам многу, меѓутоа, мора да бидат имплементирани. Но, најмногу од се, треба да се менува менталниот склоп, начинот на кој се размислува  во поглед на Ромите. Тоа што го гледаме ние три децении наназад во независна Македонија, е политичко претставување, кое може да служи во Европа, па и пошироко. Меѓутоа, што добивате со политичко претставување на ромската заедница? Добивате политички елити, интересни  групи, кои всушност, го мелат сопственото  гласачко тело, и го подредуваат на интересите на тие што се поголеми, и ја спроведуваат системската дискриминација. Заради тоа, политичкото претставување, барем уште некое време, додека не дојдат нови генерации на политички репрезенти на ромската заедница , какви што, искрено, во моментов гледам овде, но за жал ги нема во оние партиски структури кои се натпреваруваат за власт, нив ги нема се уште, за жал. Кога политичкото претставување ќе стане вистинско политичко претставување на политичките, етничките, културните, економските, и сите други, социјалните, образовните интереси на ромската заедница, која кора и самата да се бори за еднаквост, бидејќи, ако не се борите за еднаквост, слобода и човекови права, вие нема да  добиете никогаш ништо на тацна, колку и да е тоа напишано во уставот, и откако  ќе добиеме политички претставници коишто навистина се интересираат за интересите на Ромите, за човековите права на ромската заедница, тогаш, можеме да очекуваме некакво поместување, кое ќе оди паралелно со искрените намери на која било структура на власт,( еве да речеме дека во оваа не се сомневаме)  која сепак ќе почне со искрени, конкретни, точно одредени мерки во кои ќе ги унапредува правата, и исто така, оние кои ги кршат тие права, бескомпромисно да ги санкционира.

Во тие два процеси, кои мора да почнат паралелно, јас  ја гледам перспективата и унапредувањето на човековите права. Се останато, мислам дека нема да помогне многу, вклучувајќи ја дури и оваа дебата, иако, мислам дека е неопходно да правиме вакви дебати, па би ги замолил колешките и колегите, барем еднаш во месецот да обратат внимание, поцелисходно, на човековите права на ромската заедница. Во таа смисла, мислам дека можеме да постигнеме нешто. И, се разбира, да продолжиме како што секогаш сме биле како ЦИВИЛ, присутни на теренот, и секогаш отворени за кое било прашање, кој било случај да го  отвориме, и да тропнеме на врата заедно со граѓанките и граѓаните од ромската заедница, на вратите на институциите, на вратите на медиумите, училиштата, каде што, извинете, но тие наместо да бидат образовни институции, многу често се места каде што се гради тој идеолошки темел кај младите, кај децата, кои потоа стануваат расисти…

Би сакал да предложам, следниот настан на ЦИВИЛ да биде на ромски јазик, а оние што не го разбираат, да побараат превод.

 

Дијана Тахири
монтажа: Ариан Мехмети
фотографија: Биљана Јордановска 

Print Friendly, PDF & Email
Share33Tweet21Send

НАЈЧИТАНИ 5

  • Фото: Д. Мишев

    Помина во Брисел извештајот на Вајц за Северна Македонија

    114 shares
    Share 46 Tweet 29
  • ДОМ ја напушта коалицијата со СДСМ

    102 shares
    Share 41 Tweet 26
  • Како Скопје Прајд стана квази левичарска, про-палестинска подружница

    97 shares
    Share 39 Tweet 24
  • Во оклопот на вмро, Македонците се желки на трката во Спа Франкоршамп

    94 shares
    Share 38 Tweet 24
  • (ВИДЕО) Нов гаф на Сиљановска Давкова – го помеша Марко Рубио со Џеј Ди Венс, кого го нарече Ди Џеј

    92 shares
    Share 37 Tweet 23

CIVIL MEDIA NEWSLETTER

Check your inbox or spam folder to confirm your subscription.

CivilMedia

СЛОБОДНО.НЕЗАВИСНО.ОТВОРЕНО

  • ЗА НАС
  • ИМПРЕСУМ
  • КОНТАКТ
  • АВТОРСКИ ПРАВА
  • Политика на приватност
  • МАРКЕТИНГ

Следете нè

No Result
View All Result
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
  • ДЕЗИНФО
  • ФОРУМ
  • ГРАЃАНСКА АКЦИЈА
  • МАРКЕТИНГ
  • ИМПРЕСУМ