Македонија и по над еден ипол месец од изборите, нема влада. Мандатарот Никола Груевски, лидер на ВМРО-ДПМНЕ и експремиер на Македонија (пред една година поднесе оставка, како дел од точките на Договорот од Пржино) не успеа да состави нова влада, иако на предвремените парламентарни избори на 11-ти декември 2016, неговата партија дојде до 51 пратенички мандат.
Првиот јасен сигнал дека ја загуби довербата кај граѓан(к)ите по 10 години владеење, дојде токму на изборите, со недостигот од 10 пратенички мандати, кои се услов за парламентарно мнозинство. А, втората јасна порака, и тоа од партиите на етничките Албанци во Македонија, ја доби синоќа кога ДУИ не му изгласа доверба, поточно одлучи да не коалицира со ВМРО-ДПМНЕ. Без 10-те мандати од ДУИ, Груевски и ВМРО-ДПМНЕ ја загубија можноста да останат владејачка партија. Политички аналитичари посочуваат и на можни договори меѓу долгогодишните политички партнери Груевски и Ахмети, за да го спречат претседателот на државата, Ѓорге Иванов, мандатот да го додели на член на партија, која ќе обезбеди парламентарно мнозинство,во случајот, тоа би бил СДСМ, а следен мандатар – лидерот Зоран Заев. Во секој случај, нема сомнеж дека Груевски веќе не е круцијална фигура на македонската политичка сцена.
ДУИ се придржува кон Платформата
Платформата која што постизборно (на 7 јануари 2017) ја усвоија три од партиите на етничките Албанци во Македонија, по советувањата со премиерот на Албанија, Еди Рама и претседателот на Косово, Хашим Тачи е императив за ДУИ, како една од партиите, потписнички на документот. ДУИ не постигна согласност со ВМРО-ДПМНЕ за точките од Платформата, и како што соопшти гласноговорникот на партијата, на прес-конференција пред седиштето на партијата во Мала Речица, затоа и не коалицира со долгогодишниот политички партнер. Според Бујар Османи, и натаму остануваат петте опции на маса, кои ги разгледува Претседателството: ДУИ да коалицира со ВМРО-ДПМНЕ, со СДСМ, широка коалиција, ДУИ да замине во опозиција или да иницира нови избори.
ВМРО-ДПМНЕ пред полноќ (на 29 јануари 2017) се огласи со соопштение, во кое, меѓу другото, посочи на одржување нови избори, како единствено „зрело решение, во функција на надминување на кризата и поставување на реформски приоритети во прв план. Секое друго решение само ќе доведе до нова конфликтност и проблеми во, и онака поделеното, општество и нема да биде во фукција на одржливост и остварување на чии било програмски цели“.
А, СДСМ пак потсети на жестоката анти-албанска предизборна реторика на мандатарот Груевски, во улога на партиски лидер, кога „Албанците ги нарекуваше ‘Шиптари’, бараше 63 пратеници за да не зависи од ДУИ, а сега, моли за поддршка“.
Минатата недела, лидерот на СДСМ, Заев оствари средба и со амбасадорот на Република Албанија во Македонија, Фатос Река, информирајќи го за очекувањата на СДСМ за завршување на политичката криза. Притоа, Заев изразил очекување дека лидерот на ВМРО-ДПМНЕ на 29 декември ќе го врати мандатот (што и се случи), како и дека СДСМ ќе формира Влада.
Специјалното јавно обвинителство отвори две нови истраги
„Тенк“ и „Тарифа“ се нови два случаја коишто ги отвори Специјалното јавно обвинителство, а со кои се опфатени седум лица поради постоење на основано сомнение за сторено кривично дело „Злоупотреба на службената положба и овластување“. Едната истражна постапка се однесува на тендер на ЕЛЕМ, при што осомничените лица со неизвршување на службената должност, овозможиле правното лице – конзорциум, кој подоцна го добил тендерот, да се квалификува во втората фаза на преговарање при јавната набавка, иако немало доставено комплетна документација. Вредноста на склучениот Договор за јавна набавка е 4.092.420 евра, а причиниле штета во износ од 456.560 евра.
Втората истрага е за набавката на мерцедесот на екс-премиерот Груевски, Во конкретниот случај постои основано сомнение дека со цел да ја исполнат желбата на тогашниот премиер за набавка на специјален тип на патничко моторно возило, првоосомничената го поттикнала второосомничениот да ја искористи својата службена положба и овластувања и при вршење на јавни набавки, незаконски да повласти – фаворизира определен економскиот оператор и да се набави возило од тој тип.
Постои основано сомнение дека второосомничениот во постапка по јавни набавки, иако бил свесен за незаконското привилегирање на определен економски оператор, сепак, донел одлука за избор на најповолна понуда и склучил договор за јавна набавка на возило на износ од 29.852.542 денари и ДДВ во износ од 5.373.458 денари или околу 572.7800 евра.
Брисел апелира да се продолжи мандатот на СЈО
И изминатава недела додека траеја преговорите на релација ВМРО-ДПМНЕ – ДУИ, од Брисел стигнуваа пораки дека новата влада во Македонија, мора да го продолжи мандатот на Специјалното јавно обвинителство.
За решавање на политичката криза во Македонија клучна улога, според меѓународната заедница, има Специјалното јавно обвинителство кое ги опфаќа кривичните дела што произлегуваат од аферата „Прислушување“, а во кои се инволвирани многу политички фигури од владејачката ВМРО-ДПМНЕ. Токму ова, и барањето за двојазичност, беа „црвената линија“, на актуелното раководство на ВМРО-ДПМНЕ и лидерот Груевски, во преговорите со ДУИ.
Моника Талеска