пишува: АЛЕКСАНДАР НИКОЛИЌ ПИСАРЕВ
Присуство на Русија во западен Балкан е неминовно и не постои сценарио според кое Русија би се повлекла од овој регион.
Русија ќе ги искористи сите хибридни начини што посилно да влијае во земјите на Западен Балкан, да го засили своето присуство и ако успее, да инсталира свои испостави во виталните области. Северна Македонија, по зачленувањето во НАТО, е под посебна опсервација на руските разузнавачки служби, бидејќи руската дипломатија, уште пред да се завиори македонското знаме пред седиштето на НАТО, изјави дека доколку тоа се случи, Москва ќе го смета како непријателски чин.
ФИНАНСИРАЊЕ ДЕСНИЧАРСКИ ПОПУЛИЗАМ И ЕКСТРЕМИЗАМ
Своето влијание во регионот на Западен Балкан, Русија за сега главно го остварува преку трговијата, енергетиката, замрзнатите конфликти и медиумите. Има способност и да промовира општествени поделби, да го ослабува цивилното општество и да влијае на трендовите во медиумите. Во најново време, користејќи ја пандемијата како дел од хибридното влијание, преку вакцина-дипломатијата, агресивно го наметнува своето присуство со величање на сопствената улога во борбата против пандемијата, притоа нескриено минимизирајќи ја улогата на ЕУ во битката со оваа болест.
Москва настојува одвнатре да ги ослаби и разбие ЕУ и НАТО и со сите дипломатски и други средства работи на зајакнување на линијата во која кохезиониот фактор за остварување на оваа цел се и допрва ќе бидат конзервативно популистичките кругови во земјите на Западен Балкан и Европска Унија.
„Ме загрижува финансирањето на екстремно-десничарските и десно националистичките партии и движења во Европа. Путин бара антиевропски, антизападни и антилиберални сили во Западен Балкан и систематски ги подржува. И тоа во комбинација со 30 процентното зголемување на вооружувањето кое трае уште од 2008 година. Јас не верувам дека ќе дојде до отворена војна, но уверена сум дека Путин се обидува во оваа форма да ја уништи и дестабилизира Европа од внатре. Има доста слаби точки кои тоа можат да му го овозможат, има многу слаби и неразвиени држави во Западен Балкан, кои [Русија] може систематски да ги користи за својата цел“ вели во интервју за Дојче Веле европратеничката Виола фон Крамон.
Сараевскиот аналитичар Милош Шолаја вели дека Русија не сака да ѝ ја препушти контролата над овој дел од Балканот на Америка. За тоа зборуваат предупредувањата на Москва до новите членки на НАТО и новите аспиранти за членството во Алијансата дека се можни последици по овие земји, а какви тие ќе бидат, тоа сè уште не се знае. Босна е директно предупредена за последиците, посебно што политичките ставови во БИХ за продолжување на патот за членство во НАТО се поделени. Република Српска има усвоено во Собранието Документ дека слепо ќе ја следи политиката на Србија во сојузништво со Русија, додека од друга страна, бошњачко-хрватскиот корпус јасно ја застапува идејата БиХ да стане рамноправна членка на Алијансата.
Русија не сака да воспостави регионална хегемонија на Западен Балкан. Нејзината основна цел во овој регион е да постигне што поголема рамнотежа со НАТО и ЕУ и користејќи ги локалните ресурси и приврзаници да им направи што поголема политичка штета и да го намали и закочи што е можно повеќе нивното влијание на балканските политики и доближување до ЕУ и НАТО. За остварување на оваа цел Москва користи разни алатки и инструменти од кои некои се од тетратката на класична дипломатија од почетокот на 19 век.
ТРИ ЦЕЛИ: ЗАЦВРСТУВАЊЕ НА ВНАТРЕШНАТА СТАБИЛНОСТ, КОНТРОЛА НА ПОСТСОВЕТСКИОТ И БАЛКАНСКИОТ ПРОСТОР, ВЛИЈАНИЕ И СТАТУС НА СВЕТСКАТА СЦЕНА
Руската надворешна политика следи три меѓусебно поврзани цели. Прво, да оствари што поголемо влијание во светската политика, пред сè, како инструмент за зацврстување на внатрешната стабилност – стабилност на владејачкиот режим. Подобро кажано, на владејачката елита од која многумина имаат минато во руските безбедносни служби и на глобалните движења во светот гледаат како на закана по сопствените интереси. За Кремљ, најголемата опасност се САД и нејзините европски сојузници „кои се обидуваат“ да промовираат промени во руското соседство и во самата Русија. Оттаму, рускиот политички врв смета дека одбрана на татковината од странско мешање треба да е концентрирана вон границите на Русија.
Втората цел, која произлегува од првата е што поголема контрола и влијание врз постсоветскиот простор, вклучително и на Западен Балкан и спечување на влијанието на САД, НАТО и ЕУ врз овој простор.
И последната цел е да се сочува статусот и угледот на Русија како голема сила на глобално ниво користејќи го своето место во Советот за безбедност на ОН, иако нејзината хегемонија е сериозно загрозена не само од САД и ЕУ, туку и од Кина која е во експанзија, а се наоѓа на нејзината граница и е со многу побројно население од Русија.
ЗАПАДЕН БАЛКАН – РАНЛИВА ТЕРИТОРИЈА
На Западен Балкан Москва гледа како на ранлива територија преку која може да им наштети на НАТО и ЕУ. Русија е свесна дека не постои реална перспектива земјите од Западен Балкан да влезат во Евроазиска економска унија или да го потпишат договорот за колективна безбедност кој го протежира Москва. Затоа, единствената опција е да делува опструктивно во овие земји на нивниот пат кон евроатланските структури и одвнатре да ги поткопува ЕУ и НАТО користејќи ги слабите точки на државите од западниот Балкан и потпирајќи се на нивните националистички, десничарски, анти-НАТО и анти-ЕУ политички структури и поединци.
Според тоа, во голема заблуда се сите кои мислат дека Западен Балкан, вклучително и Северна Македонија, ќе имаат некаков економски бенефит од руското влијание во регионот потпирајќи се на „словенското братство“. Тоа го знае и Русија, но сака да прави штета влечејќи ја рачната кочница за доближување на регионот до ЕУ и НАТО, и сатанизирајќи ги овие две институции за да ја велича и промовира својата политика.
(ПРОДОЛЖУВА)
Сите права се задржани. ЛИНК: Услови за користење, авторски права и заштита на приватноста. Текстот е личен став на Авторот.