Владимир Тевчев, долгогодишен новинар во интервју за ЦИВИЛ Медиа, зборува за слободата на изразување, за новинарството како професија, „забранетите“ теми и центрите на моќ кои се обидуваат да ги замолчат новинарите.
ЦИВИЛ Медиа: Што за Вас претставуваат слободата на изразување, медиумските слободи и активизмот?
Тевчев: Слободата на изразување е најбитната работа во едно слободно општество. Во општество коешто се нарекува слободно граѓанско општество, слободата на говор треба да му биде ѕвезда водилка. Граѓаните на тоа општество да можат слободно да ги изразуваат своите ставови, без разлика дали тие ставови ќе им се допаѓаат на центрите на моќ или не. Тоа се однесува исто и за медиумите коишто се битен фактор во правењето на слободата на говорот, односно во степенот на слободата на говорот во тоа општество. Сметам дека е многу битно за тоа како едно општество ќе се развива понатаму.
ЦИВИЛ Медиа: На кој начин ги поддржувате или може да ги поддржите слободата на изразување и медиумските слободи?
Тевчев: Со оглед на тоа што сум новинар, ги поддржувам преку тоа што се обидувам да говорам за теми за коишто поголемата јавност смета дека се забранети, дека се табу. Работи коишто во последните 10 – 11 години станаа табу иако не беа. Јас се сеќавам, бидејќи работев новинарство и пред оваа чудна ситуација којашто ни се случи во државата и можам да направам паралела, посебно можам да направам паралела бидејќи до 2011 година работев активно како новинар, а по затворањето на телевизија А1 имав пауза од 5 години од медиумите и од пред нешто повеќе од една година повторно се вратив. Забележав една многу битна разлика во тоа како новинарите почнале да се самоцензурираат. До 2011 кога јас активно работев слободно зборувавме иако имавме многу големи притисоци во тоа време од центрите на моќ, било да се политички или бизнис центри. Сега гледам дека новинарите веќе не размислуваат и не се ни обидуваат да размислуваат за тема којашто ја сметаат за „шкаклива“. Новинарите мора да работат прво на себе, да сфатат дека нема глупави прашања, има само глупави одговори и да не се срамат, односно да не се плашат да разговараат за теми коишто го тангираат општеството, го тангираат и човекот како единка во тоа општество.
ЦИВИЛ Медиа: Дали досега сте се соочувале со притисоци од политичките и бизнис центрите на моќта и како се справувате со истите?
Тевчев: Не сум имал експлицитни притисоци, меѓутоа, секогаш можете да препознаете притисок во пораката „зошто баш сега оваа тема ја работиш“ или такви слични пораки. Повеќе можеби сум имал притисоци од бизнис центрите на моќ. На пример ќе ти се јават и ќе ти речат: „Си ја работел оваа тема, зошто не ми се јави да ме прашаш?“ или „Знам дека ја работиш оваа тема“ и без да ти кажат – „Внимавај!“, без да ти се заканат јавно. Исто така, ако може да се смета за притисок, а мислам дека е притисок, обично имаме проблем кога ги снимаме институциите, најчесто државните, кога обезбедувањето доаѓа и ти забранува да снимаш, со изговор дека ти треба некаква дозвола. Сме имале и помали инциденти, во таквите ситуации со обезбедувањето. И, да! Тоа е своевиден притисок. Инаку отворен притисок, морам да бидам искрен, сум немал.
ЦИВИЛ Медиа: Кои се вашите препораки во однос на борбата за слободни медиуми?
Тевчев: Државата да ги тргне рацете од медиумите. Мислам дека се прават напори во тој правец. Пред се владиното рекламирање, коешто со новите законски решенија треба да биде тргнато. Бидејќи тоа според мене беше најбитната работа, односно, најбитната корупција којашто се случуваше во медиумите. Имате една ситуација на пример, еден медиум добива огромни суми пари со коишто си го обезбедил работењето за цела година, со тоа станува сервилен кон центарот на моќ којшто му ги дал парите, го уништува медиумскиот пазар на реклами, ги прави своите новинари сервилни кон уредникот, бидејќи уредникот веќе е сервилен кон центрите на моќ. Значи зајакнување на слободниот пазар на реклами, бидејќи медиумите се пред се финансираат од реклами, е најбитната работа во ослободување на медиумите од центрите на моќ.
Маја Ивановска
Камера: Дехран Муратов
Монтажа: Ермин Климента