Животот во мал град ме оддалечи од лицата со кои некогаш сум работел, но пред некој ден додека бев во Скопје се сретнав со многу поранешни колеги. Посебно ме изненади средбата со генералот со кој никогаш не сме работеле во иста единица, но сме соработувале. Се сретнавме сосема случајно. Таквите средби секогаш се најдобри.
Генералот имал обврски во Генералштабот, а и јас имав свои обврски, но сепак, седнавме во блиското кафуле на кафе и муабет. До послужувањето со кафе си направивме вообичаен муабет за здравјето и семејствата.
Потоа генералот ме погледна загадочно и кажа како пред некој ден сакал да ми се јави да ми каже за сонот и кошмарот што го имал во текот на ноќта. Но, ете, има можност да ми го раскаже сега. Започна со тоа како сонот бил кошмарен, полн со нервоза, недоразбирања, строева обука и средби со луѓе со кои секојдневно работи, а како да не се познаваат.
Сонот на генералот.
Го слушав генералот како раскажува: „Сонот започна сосема случајно како и секој сон. Наводно, седам во канцеларија и одеднаш ми ѕвони телефонот, со мака го земам и едвај успеав да прочитам на екранот: Началник на генералштабот. После неколку неуспешни обиди некако успеав да го притиснам копчето со слушалка на него и слушам наредба да појдам во касарната „Чојлија“. Врската брзо се прекина, а кошмарот започна.“
Слушајќи го генералот брзо сфатив зошто сакал да го сподели сонот со мене.
„Брзо се подготвив и истрчав од канцеларијата, на возачот му наредив да вози кон касарната „Чојлија“. Од возилото се обидов да се слушнам со некој од единиците што се таму, да ми каже што се случува, но никако да најдам број и ме фати нервоза, но тоа беше само почеток. Во селото Петровец, на сред патот стои еден млад господин покрај кој не можевме да поминеме. Отворив прозор да го замолам да поминеме оти брзаме во касарната „Чојлија“, но наместо да нѐ пушти тој почна да објаснува. Касарната во село Ќојлија за време на ЈНА ја викаа „Чојлија“, знаеш, ние сега си имаме нов градоначалник и сака да се прави разлика помеѓу тогашното изговарање на името на нашето село како Чојлија и вистинското име Ќојлија. Му велам во ред тоа ќе се реши но сега пушти ме да поминам.“
„Само што нѐ пропушти, ве гледам и вас, на сред патот и ми мавтате со некоја црвена книга. Застанав да ве поздравам кога вие ми објаснувате дека Чојлија одамна не треба да се вика така и ми кажавте некое ново име за касарната. Во тој момент ми стига порака на телефонот сепак да појдам во касарната „Илинден“, вие нешто ми кажувавте да му пренесам на Началникот, но како да не ве слушнав, јурнавме назад кон Илинден.“
Толкување на сонот.
Му кажав дека не се бавам со ониромантија да го толкувам сонот но мене сигурно ме сонувал затоа што имал прилика да го прочита мојот предлог за промена на името на касарната „Чојлија“ нешто што го пишував додека работев. Се согласи дека е можно тоа, а јас го потсетив дека согласно точка 13 од Правилото за сместување и ред во АРМ за назив на касарна се употребува име и презиме на истакната личност од историското минато на Р. Македонија.
Јас предлагав оваа точка да се промени и после зборовите истакнати личности да се додаде зборот и настани од историското минато, со што касарната „Илинден“ би имала име во склад со правилото. За касарната „Чојлија“ дадов шест предлога со образложение.
Никола Карев, илинденец, по кој не е именувана ниту една касарна во АРМ.
Синиша Стоилов, капетан тенкиста, кој загина во конфликтот 2001 година.
Синиша Стоилов и Фејзо Џеладиновски, тенкисти кои загинаа 2001 година.
Ламбе Михајловски, генерал во ЈНА, тенкиста кој ја градел касарната во с. Ќојлија, каде постојано биле сместувани тенковски единици.
Јанаќије Манасиевски, генерал тенкиста, кој даде придонес во формирањето на АРМ.
Панде Петрески, генерал тенкиста, кој во 2001 година беше ранет.
За жал, му велам, предлогот остана во нечија фиока без да стаса до министерот за одбрана, кој согласно истата точка од правилото ги пропишува називите на касарните.
Генералот ме сослуша внимателно, се извини што таков предлог не стасал до него, ама слушнал дека имало иницијатива. Потоа продолжи да го раскажува сонот понатаму.
Невозможна мисија.
„Кошмарот продолжи и во касарната „Илинден“, само што излегов од возилото, слушам команди за постројување во двореден строј, војниците трчаат, се буткаат и никако да заземат правилен распоред. Сите генерали во АРМ, вклучувајќи го и НГШ, коментираа и нешто ме прашуваа во врска со постројувањето од сето тоа сфатив само дека војниците не го разбирале строевото правило. Предложив ние да пробаме и да им покажеме на војниците како треба да се постројуваат. Началникот на ГШ издаде команда ГЕНЕРАЛИ ВО ДВЕ РЕДИЦИ –ЗБОР! По што почнавме и ние да се буткаме кој на кого да погледа во тилот и никако не можевме да се построиме. Повторно од некаде се створивте вие со црвената книшка и ни прочитавте нешто по што се пробудив и се прашував што сон беше, да не се повтори“ заврши генералот.
Се насмевнав и му кажав дека тоа црвената книга сигурно било Строевото правило и сум ја читал точка 5 во која од самото издавање постои грешка и пишува дека двореден строј-поредок е распоред на единиците во кој воениот персонал е распореден во два реда така што воениот персонал од првиот ред се наоѓа в тил на воениот персонал од вториот ред на пропишаните отстојанија и растојанија. Така, војниците се во право – не може тој што е во првиот ред да биде во тил на тој од вториот ред, туку треба обратно да пишува: тие од вториот ред се во тил на тие од првиот.
Додека ја плаќаше сметката, генералот вети дека ќе ги провери податоците што ги цитирав од правилата и – ако е точно така како што тврдам и по толку време од пензионирањето спомнувам точки од правилата – следниот пат ќе честел. Нормално, се обложив во кока-кола.
Неполни два часа подоцна, ми се јави и кажа дека ќе си плати кока-кола. Е, ќе платиш генерале, не само кока-кола, туку и десетка со кромид, па нели добивте зголемување на платата.
Секако, се согласи и на следното мое доаѓање во Скопје, тој плаќа десетка. Дотогаш, верувам, генералите ќе седнат да ги прочитаат правилата и ќе се направат одредени измени на истите, оти дисциплината во секоја војска почива на почитување на правилата или стандардните процедури кои, пак, мора да бидат јасни и разбирливи за секој поединец, без разлика на чинот.
Текстот, ако стаса до Министерката за одбрана да побара предлози, а може да избере еден од погоре спомнатите и да го смени називот на касарната „Чојлија“.
Авторот е магистер по национална безбедносна стратегија и полковник во пензија.