На 28 септември во Молдавија се закажани парламентарни избори, процес преку кој Русија се надева дека ќе ја врати оваа земја во својата сфера на влијание, објави Европска правда (European Pravda), а пренесе медиумската платформа на ЦИВИЛ на англиски и македонски.
Минатогодишните претседателски избори и уставниот референдум за пристапување на Молдавија во ЕУ беа спроведени во услови на невидено руско мешање. Сега се појави на виделина дека, за целите на организирање масовни немири, поединци биле специјално обучени во две балкански земји: Србија и Босна и Херцеговина, пишува Европска Правда.
И иако најлошото сценарио беше избегнато во тоа време, приказната е далеку од завршена.
Прочитајте повеќе за тоа како Русија подготвува оперативци за напори за дестабилизација во Молдавија во статијата на Наталија Ишченко, уредничка на „Балкан Обзервер“: Училиште за проруски саботери: како беше подготвен државен удар во Молдавија и каква врска има Балканот со тоа.
На 17 октомври 2024 година, три дена пред претседателските избори во Молдавија, молдавските органи за спроведување на законот објавија дека откриле и спречиле обид за дестабилизација на земјата. Беа извршени десетици претреси, а идентификувани беа над 100 лица обучени за оваа мисија.
Службата за разузнавање и безбедност (СИС) на Молдавија изјави дека прорускиот олигарх Илан Шор финансирал патувања за молдавски граѓани во Москва за обука за тактики на протести.
Некои од овие „студенти“ беа избрани за напредна обука на Балканот, поточно во Босна и Херцеговина (БиХ) и Србија, каде што инструктори поврзани со платеничката паравојска „Вагнер“ и слични приватни воени структури ги обучуваа за психологија на толпата, ракување со оружје, изработка на експлозивни направи и операции со беспилотни летала.
Набргу потоа, информациите за оваа балканска димензија на хибридната закана на Русија за Молдавија беа потврдени и во Србија и во Босна и Херцеговина.
Во Србија, во близина на селото Раденка беше откриен вистински камп за обука. Во Босна и Херцеговина, поточно, во ентитетот Република Српска, беше пронајдено место каде што се одвивал теоретскиот дел од обуката, фокусиран на организирање и растерување на демонстрации.
Босанските безбедносни служби дури го уапсија и рускиот државјанин, Александар Безруковњи, под сомнение за организирање на овие центри за обука.
Безруковњи беше приведен врз основа на потерница издадена од полските органи за спроведување на законот преку Интерпол. Тој беше баран во Полска за негова вмешаност во подготовка на саботажа.
Во меѓувреме, истрагата за обидот за дестабилизација поврзана со изборите во Молдавија минатата година е во тек.
Во април 2025 година, молдавскиот обвинител за организиран криминал и посебни случаи (PCCOCS) формално обвини еден маж и две жени кои поминале обука во Босна и Херцеговина и Србија. Тие беа уапсени на границата во есента 2024 година, носејќи дронови, опрема за фрлање експлозиви и упатства за тоа како да се прават експлозивни супстанции.
Нова заедничка истрага на БИРН и молдавскиот медиум CU SENS откри дополнителни детали.
Според молдавскиот државјанин Максим Рошка, кој учествувал во балканската обука и сега е сведок на обвинителството, на практикантите им биле ветени 300-500 долари за 10 дена учество, со плаќања извршени во криптовалути.
Рошка вели дека бил регрутиран од Анатолиј Призенко, молдавски бизнисмен претходно поврзан со руска специјална операција во Франција.
Кон крајот на 2023 година, Призенко организираше обележување на еврејските домови во Париз со Давидови ѕвезди, користејќи молдавски граѓани.
Во декември 2024 година, Европската Унија го додаде Призенко на својата листа на санкции поради вмешаност во дестабилизирачките странски операции на Русија. На 12 февруари 2025 година, бизнисменот-агент беше уапсен во Кишинау. Тој беше обвинет за соучество во случајот што вклучува подготовка на масовни немири.
Истрагата е сè уште во тек, а молдавските власти работат на идентификување на сите вклучени лица.
Мрежата поддржана од руското разузнавање останува активна.
Извор: EUROPEAN PRAVDA
