На панел – дискусијата „Едно општество за сите – сегашност и перспективи“, која се одржа на 15 декември 2021 како дел од годинешното издание Конференцијата на ЦИВИЛ „Перспективи 2022“, преку специјално интервју на оваа тема учествуваше и министерката за образование и наука во Владата на Северна Македонија, Мила Царовска.
Каква е состојбата со спроведувањето на Стратегијата „Едно општество за сите“? Каде има напредок, кои се слабостите и предизвиците? Кои се очекувањата, препораките и прогнозите за 2022 година? Овие прашања им беа поставени на сите учесници на панелот, претставници на институциите и граѓанскиот сектор од неколку ресори и области.
Министерката Царовска смета дека концептот „Едно општество за сите“ е навистина значаен за државата, за да зрееме како демократија и да се создадат генерации што ќе веруваат во тие вредности. Според неа, оваа Влада има можност да го трансформира општеството од конзервативно и затворено во модерно, отворено општество, кое се грижи секој поединец да ги оствари своите права подеднакво и да се чувствува како дел од процесите на градење на државата.
„ За да постигнеме една таква трансформација на општеството е многу значајно образовниот систем да ја поткрепи Стратегијата „Едно општество“. И токму тоа го правиме. Ако го видите новиот концепт за основно образование, за првпат поставува национални стандарди за учење, тие се усогласени со европските и светски национални стандарди за учење, секако адаптирани на нашите потреби“, потенцира Царовска во интервјуто за Конференцијата „Перспективи 2022“.
Царовска објаснува дека во оваа насока со новиот концепт на образование за првпат се поставуваат и три столба.
„Едниот е инклузија – секој да има еднаков пристап. Вториот е родова рамноправност – нели, тие пораки кои што досега се праќаа а се однесуваа на понижување на жената или ставање на второ место – сега да имаме изедначување и позиционирање на момчињата и девојчињата на еднакво ниво и нашите очекувања од нив да бидат подеднакво поставени таму. И, третата е интеркултура, или, навистина, почитување на сите поединци коишто се во оваа држава подеднакво, и давање шанса за секој, независно од својата етничка припадност, да го постигне својот максимум“, истакна Царовска во интервјуто за ЦИВИЛ Медиа.
Зборувајќи за резултатите во остварување овој концепт, во интервјуто Царовска посочува неколку примери, меѓу кои и тоа дека на сите училишта кои покажуваат дека интеркултурата и учењето за различностите се и нивна вредност, добиваат и грантови од МОН како поттик за нивните активности.
„Имаме доста такви училишта, мислам дека 97 такви грантови се даваат годишно, коишто навистина ми даваат надеж дека нашето општество е возможно да се трансформира во општество за сите, во коешто сите се почитувани и се чувствуваат како дел од процесите за развој“, истакнува Царовска.
Зборувајќи за предизвиците, таа зборуваше и за отпорите кои се јавија за новиот концепт и реформите во образованието.
Според неа, секоја реформа создава поларизација, се отвора за првпат дискусија за некои прашања коишто биле ставани под тепих.
„Ако вие видите дека едни етнички групи учат една историја, други етнички групи учат друга историја, вие треба да дискутирате која е националната, и како тие можат заеднички да ги учат сите факти коишто е потребно да ги знаат 7-мо, 8-мо, деветтоодделенците. Само така може да изградиме Едно општество. Од друга страна, имате училишта кои се една смена еден етникум, друга смена друг етникум. И Кога сето тоа почнувате да го отворате како дискусија, нормално е да имате поларизација. Нормално е да имате сили кои ќе влечат на другата страна“, објаснува Царовска.
Царовска вели дека тие сили постојано нè држат во едно затворено општество што не може да се развива. Не може да сакаме да бидеме дел од европските земји, а од друга страна да се држиме изолирани во нашите затворени кругови, смета Царовска, повикувајќи на отворена дискусија.
„Ние како држава, едноставно, патиме од тоа да имаме храбри чекори од страна на различни функционери. Кога ќе се направат храбрите чекори, треба да застанеме зад нив и така да бараме резултати. Затоа, што, инаку, секој од нас може да раскажува колку се грижи за Едно општество, но, многу е позначајно да видиме што прави за да постигне Едно општество“, вели меѓу другото министерката за образование Мила Царовска во интервјуто за ЦИВИЛ, во рамки на Конференцијата „Перспективи 2022“.
интервјуираше: Петрит Сарачини
камера: Атанас Петровски
монтажа: Ариан Мехмети