Со 123 гласови „за“ и 38 „против“, унгарскиот Парламент ги усвои измените во Законот за високо образование што можат да претставуваат опасност за работата на Централно-европскиот универзитет (ЦЕУ) во Будимпешта, основан од Џорџ Сорос.
Најавите за измените во унгарскиот Закон за високо образование, предизвикаа бурни реакции и протести во Будимпешта, каде илјадници сегашни и поранешни студенти, професори и поддржувачи на ЦЕУ, го изразија својот револт од оваа одлука. Протестите продолжија и синоќа, по објавувањето на усвојувањето на измените.
ЦИВИЛ Медиа разговараше со скопјанката Дора Бојановска, студент на мастер студии на ЦЕУ.
„Измените во Законот за високо образование претставуваат директен напад врз академската автономија во Унгарија и како таков е спротивен на вредностите на кои почива едно демократско општество. 25 години ЦЕУ функционира во насока на подигнување на нивото на унгарското високо образование, како реномирана, независна, високообразовна институција што на многу млади умови, без разлика на нивното потекло или на финансиските можности, им овозможила шанса за квалитетно образование од светски ранг. Како студент на Централноевропскиот универзитет, протестирам против овие измени, пред се’, бидејќи сметам дека и други студенти во иднина заслужуваат да ја имаат шансата што ја имам јас и затоа што сметам дека напад кон образовни институции во една земја е знак за напуштање на демократските вредности и на демократијата во целост“, смета Бојановска.
Сенада Сали, поранешна студентка на ЦЕУ, во разговор за ЦИВИЛ Медиа ги посочи можностите што овој универзитет ги нуди за студентите од ромска национална припадност.
„Усвојувањето на дискриминаторскиот закон, познат како ‘CEU Lex’, со што практично ќе се затвори Универзитетот, ќе има особено негативен импакт за студентите-Роми, бидејќи ЦЕУ е единствениот универзитет во Европа што доделува мастер стипендии, специјално наменети за талентирани студенти-Роми од регионот. На ЦЕУ секој млад Ром се чувствува еднакво вреден, слободен да разговара со останатите за својот идентитет, а притоа да не биде однапред маркиран или осудуван. Во рамки на ЦЕИ постои посебна програма за академска подготовка на студентите-Роми што завршиле додипломски студии, со цел успешно запишување на мастер студии, програма која секоја година ја завршуваат дваесеттина студенти-Роми од различни држави од Европа, вклучително и од Македонија. Програмата се вика Roma Access Program. Непостоењето на ЦЕУ значи непостоење на оваа програма!“, изјави за ЦИВИЛ Медиа м-р Сали, која сега работи во Европскиот центар за правата на Ромите (EERC) во Будимпешта.
Како што вели таа, студентите и вработените во Универзитетот очекуваат и се надеваат дека претседателот на Унгарија, Јанош Адер ќе стави вето на измените и ќе покрене постапка за оценување на уставноста пред Уставниот суд.
Со измените на унгарскиот закон, се предвидува дека секоја образовна институција во Унгарија, финансирана од странство, може да работи единствено откако земјата на потекло на институцијата и Унгарија потпишат меѓувладин договор. На овој начин, се налага универзитетот да функционира и во земјата на потекло на финансиерот.
Централноевропскиот универзитет е институција каде наставата се изведува на англиски јазик и е создадена во Унгарија во 1991 година, непосредно по падот на комунизмот, за да ги поттикне добрите управувачки пракси, настојчивиот развој и социјалната трансформација.
Премиерот Виктор Орбан оваа наставна институција ја обвини за нарушување на унгарското законодавство.
Марија Теговска