„Украинците ќе замрзнат оваа зима“, „Русите ќе ги уништат сите електрани“, „Украина е осудена на пропаст“… ова е список на клучни пораки кои од средината на есента систематски ги дистрибуира мрежата на анонимни канали на Телеграм со очигледна проруска определба.
Како што пренесува Укринформ, уште во 2021 година, Службата за безбедност на Украина (СБУ) официјално ја информираше јавноста дека голем број канали на Телеграм, вклучувајќи ги „Legitimny“, „Resident“, „Spletnitsa“, „ZeRada“ и сродни ресурси, функционираат во интерес на Руските специјални служби се обидуваат да ја дестабилизираат општествено-политичката ситуација во Украина.
И покрај ова, нивната украинска публика останува огромна, така што пораките и повиците што се вртат на овие платформи се пробиваат во локалните дискусии на социјалните медиуми и гласниците за разговор.
Центарот за стратешка комуникација и безбедност на информации објаснува како Русите преку анонимни канали на Телеграм се обидуваат да ги деморализираат Украинците и да посеат недоверба меѓу нив.
Темнина и безнадежност. Пораки во каналите на Телеграм
Кампањата за деморализирање на Украинците се заснова на мрачни описи на апокалиптичната иднина на украинските градови, со заакани дека ќе бидат потопени во темнина и студ како резултат на ракетни напади. Важна компонента е редовното повторување на едноставни пораки кои се испреплетуваат со наводно неутрално известување. Читателите се убедуваат дека:
– Руските ракетни напади ќе траат бесконечно, а од нив е невозможно да се одбрани;
– Украинската критична инфраструктура наскоро ќе биде надвор од функција, а енергетскиот сектор нема да може да ја одржува;
– продолженото затемнување ќе доведе до хуманитарна катастрофа и значително зголемување на стапката на криминал во градовите;
– Украинската влада нема да може да се справи со предизвиците и ќе биде беспомошна во контекст на кризата.
Првите две пораки редовно ги повикуваат украинската армија и енергетските експерти. Ефикасноста на украинската противвоздушна одбрана значително се зголеми: за време на масовното гранатирање на енергетската инфраструктура на 10 октомври, беа соборени повеќе од 50% од руските ракети (43 од 84), на 23 ноември – повеќе од 70% (51 од 70), на 5 декември — 85% (60 од 70).
Напорите на енергетските експерти се насочени не само кон брза поправка на оштетените објекти и обновување на снабдувањето со енергија, туку и кон одржување на електроенергетскиот систем во работна состојба преку негово балансирање. Постоечката мрежа е премногу моќна за да биде целосно прекината. Но, исто така е невозможно да се избегнат итни случаи и прекини на стабилизацијата.
Ограничувањето на уличното осветлување во услови на пократка дневна светлина во есен и зима имаше негативно влијание врз безбедноста на патиштата, но никогаш не доведе до зголемување на криминалот.
При планирањето на целосна инвазија, Кремљ очигледно сметаше на „непомошноста на украинската влада“. Но, Украина не се „урна“ од првите удари и можеше да му нанесе болни порази на непријателот и на бојното поле и на меѓународната арена. Украина ја докажа институционалната стабилност во услови на војна и обезбеди моќна поддршка од своите партнери. Нападите врз енергетската инфраструктура претставуваат голем предизвик со кој Украина сепак ќе може да се справи.
Во исто време, про – руските канали на Телеграм се обидуваат да предизвикаат што е можно поголема вознемиреност во јавноста, да го претворат општото незадоволство на луѓето во омраза кон централната власт, локалните власти, жителите на другите региони, па дури и нивните соседи, кои се чини дека поминуваат повеќе часови без затемнувањата. Целната публика вредно се убедува дека се „неправедно третирани“.
Публикациите се засноваат и на вистински информативни пораки и на директни фалсификати.
Се преработуваат изјави на украински функционери и извадоци од публикации во странски медиуми. Во исто време, малигните пораки се вртат преку „коментарите на авторите“. Меѓу другите, најчести се:
– извадоци од „писма на незадоволни читатели“ (иако нема повратни информации од такви канали);
– фотографии од „службени документи“, околу кои се гради заговор;
– извадоци од лажни „аналитички белешки“ обезбедени од „извори во претседателската канцеларија“.
Главен вектор во напорите за деморализирање на Украинците е кампањата за клеветење насочена кон украинските бегалци во земјите на ЕУ, првенствено Полска. На читателите им се наметнува впечатокот дека:
– бегалците се оставени сами на себе бидејќи нивната поддршка се намалува, додека владата на Украина ги игнорира проблемите на граѓаните во странство;
-Украинците редовно влегуваат во секакви расправии, предизвикувајќи ги или станувајќи жртви на напади од агресивни локални жители.
Слични пораки шират руски пропагандни ресурси кои не ги имитираат украинските. Кампањата има за цел да направи Украинците да се чувствуваат безнадежно, бидејќи „никој не не чека“ и „нема каде да бегаме“. Ова повторно има за цел да ја поттикне идејата дека единствениот излез е да престане отпорот и да се согласат на „мир по секоја цена“. Администраторите на каналот внимаваат да ги спротивстават оние што заминаа и оние што останаа за да создадат дополнителна лажна линија на поларизација во општеството.
Главната работа е очајот. Што сака непријателот?
Циркулацијата и бројните повторувања на овие пораки имаат за цел да ги деморализираат Украинците и да ја обезвреднат херојската борба против окупаторите. Руските пропагандисти работат на:
– лишување на Украинците од вербата во победата и убеди ги дека отпорот е залуден;
– поттикнување на идејата дека не се одговорни Русите за какво било ново уништување, туку одбранбените сили на Украина и военото и политичкото раководство кои одбиваат да му попуштат на непријателот;
– поткопување на довербата на граѓаните во сопствената армија, намалување на нивото на поддршка за воениот персонал и волонтерите, особено финансиската поддршка;
– убедување на украинското општество дека нема алтернатива за правење отстапки на непријателот и дека губењето територии и суверенитет е неизбежно.
Особено цинични се обидите да се прикажат руските удари како акти на одмазда: за уништување на мостот на Крим или друга саботажа на територијата на Руската Федерација. На овој начин, тие ја префрлаат одговорноста од агресорот на жртвата, обидувајќи се да го всадат Стокхолмскиот синдром кај Украинците.
Имитирајќи ги украинските, гореспоменатите про – руски Телеграм канали наводно „сочувствуваат“ со страдањата на Украинците, па дури и ги осудуваат постапките на Русија (додека се грижат да ги дискредитираат вооружените сили и раководството на Украина). Но, одредени фрази ја оддаваат вистинската руска природа на овие канали.
Затоа, главната задача на психозата е да шири очај меѓу Украинците и да ја поттикне нивната желба да ја прекинат војната или барем да запре гранатирањето на нивната инфраструктура, давајќи им го на агресорите она што го сакаат.
Треба да се има на ум дека кога Кремљ сигнализира дека сака „преговори“, „прекин на огнот“ или „примирје“, вистинската намера е да се постигне оперативна пауза за обновување и зајакнување на капацитетот на нивните копнени сили. Ова е целта на јавните и приватните напори на руската дипломатија и ракетниот терор врз украинските градови. Анонимните телеграм канали обезбедуваат информативна поддршка за оваа операција, насочени кон јавното мислење, обидувајќи се да манипулираат со Украинците и да го поткопаат јавното единство.
Ваквите „предлози“ треба да се гледаат критички. Масовните гробници откриени на ослободените територии на Харков и Херсонската област подобро од се покажаа дека руската окупација е многу поопасна за цивилите отколку ракетните напади или прекините на струја. Само протерувањето на непријателот од Украина ќе гарантира безбедност и ќе спаси човечки животи.
Подготви: Д. Мишев
