пишува: ЏАБИР ДЕРАЛА
Првиот дел од анализата „Сеништа на минатото“ од политичкиот аналитичар и ветеран во новинарството, Александар Николиќ Писарев го објавив на 2 јуни. Вториот дел уследи по два дена, по што го замолив авторот да ми обезбеди линк од цитатот на една колумна на поранешниот премиер Георгиевски во „Дневник“. Беше интересно да се следи потрагата на Писарев по „доказ“ за критичниот цитат. Го најде, конечно, го скенираше и стана дел од третото продолжение на анализата.
Оваа случка зад кулисите на медиумската продукција уште еднаш го оживеа непријатното сознание за исчезнувањето на електронските архиви со текот на времето, а и оние, физичките (со исечоци, каталогизација) се во многу лоша состојба. Впрочем, сведоци бевме на разни пожари и поплави на архиви во изминатите децении.
„Пресметката“ со минатото прво им задава удар на архивите, било да се електронски или физички. Често се случуваат и ненамерни технички грешки, што е дополнителен знак за неажурност, но тие грешки барем може да се исправат.
Тука не зборуваме за архиви на помали медиуми или невладини организации од кои, исто така, се очекува да бидат коректни во архивирањето на своите содржини и јавни комуникации. Но кога архивите на големи медиумски компании и државни институции не функционираат, тоа е знак за нешто сосема друго.
Затоа, имаме право и да се посомневаме дека зад бришењето на архивите стои некаква намера, политичка одлука, можеби и криминал. Ќе речете, па „Дневник“ веќе не постои, нема зошто да ја одржуваат архивата! Не е баш така, но и да е така, имаат барем морална и професионална обврска и тие, но и институциите, како НУБ, да најдат начин и да ја направат достапна архивата од јавно објавените содржини. И запомнете, не е колумната на Георгиевски толку важна – ова е само мала илустрација за тоа што ни се случува веќе со години.
Општество без сеќавања нема иднина. А оние што бришат архиви нема да го скријат своето мрачно минато и сегашност, туку само покажуваат какви ќе бидат и во иднина. Архивите не се бришат само за да се запретаат трагите од неделата, туку да се создаде простор за уште поголеми недела.
И така, додека траеше потрагата по архивскиот податок за една анализа, стаса абер од Овалната соба преку океанот: кој не ги почитува договорите, ќе биде санкциониран. Па тоа повлече уште една обемна анализа од истиот Автор, „Кој (не) ја разбра пораката од Бајден?“.
Реакциите на Извршната наредба од американскиот претседател самите ја составија листата на непријателите на мирот и стабилноста во Северна Македонија и во регионот. Влегоа во „војна“ со Брисел и Вашингтон, а кутрите блокираат сообраќајници со двајца без тројца. И најнаивните ги прочитаа. Не вреди бришењето на архивите, луѓето се сеќаваат, а и мислат со своја глава. Понекогаш.