Досегашната цврста одбрана на меѓународното право од страна на Европската унија е доведена во прашање по реакцијата на Брисел за начинот на кој Израел одговара на смртоносниот напад на палестинската милитантна група Хамас, пишува Еуроњуз.
Ова беа особено лоши денови за Европската комисија, чија недела започна со катастрофален комуникациски дебакл во врска со помошта за Палестинците и заврши со обвинувања за двојни стандарди за тоа како го оценува она што моментално се случува на Блискиот Исток и настаните во изминатите 600 дена во Украина.
Коментарите на шефицата на ЕК, Урсула фон дер Лајен, за тоа како руските напади врз цивилната инфраструктура, „особено електричната енергија“, претставуваат „воени злосторства“ се покажаа особено спорни.
„Прекинот на водата, струјата и греењето за мажите, жените и децата со доаѓањето на зимата е чист терор. И тоа мораме да го наречеме така“, напиша таа на платформата X во октомври минатата година.
Russia’s attacks against civilian infrastructure, especially electricity, are war crimes.
Cutting off men, women, children of water, electricity and heating with winter coming – these are acts of pure terror.
And we have to call it as such. https://t.co/3WY743k1iH
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) October 19, 2022
Запрашан оваа недела зошто извршната власт на ЕУ на сличен начин не ја коментира одлуката на Израел за прекин на електричната енергија во Појасот Газа како воено злосторство, портпаролот на Комисијата, Ерик Мамер тврдеше дека контекстот е различен, така што споредбата е невозможна.
„Зборувате за коментар даден во еден многу, многу специфичен контекст каде што имаше неиспровоциран напад од земја – дополнително членка на Советот за безбедност на ОН – против мирен сосед, и ситуацијата што ја доживуваме сега, каде што потсетувам таму продолжува да има напади од Газа кон Израел“, наведува Мамер.
„И каде Израел е во ситуација кога се брани во исклучително сложена борба. Поради тоа, ние овде не можеме да судиме кои се вистинските акции што треба да се преземат за Израел да се бори против терористите на Хамас кои ја нападнаа неговата територија“.
Право на самоодбрана
ЕУ, која го смета Хамас за терористичка организација, брзо го осуди нападот на тоа движење извршен минатата сабота, во кој беа убиени над 1.200 Израелци. Над 100, вклучително и бебиња, исто така беа киднапирани, а нивната судбина, како и здравјето и состојбата сè уште се непознати, бидејќи барањата за нивно ослободување останаа неодговорени.
Унијата, исто така, силно го поддржа правото на Израел на самоодбрана, додавајќи дека секоја одмазда мора да биде пропорционална и согласно меѓународното хуманитарно право.
Но, акциите на израелската војска ја зголемија загриженоста за два милиони луѓе опколени во мала ексклава. Израел прогласи „целосна опсада“ велејќи дека струјата, храната, горивото и водата се исклучени.
„Акцентот е ставен на штетата, а не на точноста“, изјавиво вторникот портпаролот на израелската влада, Даниел Хагари.
Потоа, вчера Израел даде 24 часа за жителите на Газа да го напуштат северниот дел на ексклавата пред да започне бранот жестоки бомбардирања.
Хуманитарните организации алармираат, вклучително и генералниот секретар на Обединетите нации, Антонио Гутереш, кој изрази„длабока вознемиреност“ од опсадата на Израел.
Ситуацијата во Газа, додаде тој, е „исклучително страшна“ како резултат на израелската блокада на Газа пред нападот на Хамас, велејќи дека таа „само експоненцијално ќе се влоши“.
УНИЦЕФ изрази жалење за смртта на „стотици и стотици“ деца и нагласи дека болниците се целосно преоптоварени да ги лекуваат „оние со повреди“, вклучително и „со ужасни изгореници, минофрлачки рани и со изгубени екстремитети“.
„Хуманитарната ситуација достигна најниско ниво, а сепак сите извештаи укажуваат на дополнителни напади. Сочувството – и меѓународното право – мора да надвладеат“, додаде портпаролот.
Норвешка, исто така, ја осуди „неприфатливата“ опсада на Газа од страна на израелската армија и најави дополнителна хуманитарна помош за жителите на градот.
До вчера, бројот на Палестинците убиени од израелските напади надмина 1.700, а илјадници се повредени.
Цивилите мора да бидат заштитени
Се погласни станаа обвинувањата дека ЕУ не ги поистоветува животите на невините палестински цивили со животите на невините израелски граѓани, без оглед на фактот дека сите цивили – особено децата, имаат посебен статус според меѓународното хуманитарно право.
Како одговор, портпаролот на ЕК, Мамер истакна дека „заштитата на цивилите е од најголема важност“ и дека палестинските цивили „мора да бидат однапред предупредени, како и за планираните воздушни напади, со што ќе им се дозволи да ја напуштат областа“. Тој потенцира дека Израел го направил тоа.
Тој, исто така, рече дека Унијата „го охрабрува создавањето хуманитарни коридори со цел да се овозможи испорака на многу потребната хуманитарна помош, вклучително и дозволување пристап до храна, вода и лекови согласно меѓународната хуманитарна војна“ и дека Фон дер Лајен разговарала со голем број регионални лидери.
Но, изворот на Еуроњуз, кој сакал да остане анонимен, вели дека претседателката на ЕК е „помалку заинтересирана“ да разговара со нејзините израелски партнери за обидот да се ограничат цивилните жртви за време на патувањето во Израел.
На снимката споделена од нејзиното патување, таа може да се слушне како вели дека е „многу благодарна што многу јасно кажавте дека Хамас се терористи, но мораме да се грижиме за палестинскиот народ и хуманитарните потреби“.
Но, таа не спомна цивили или одговорност на израелската Влада да ги поштеди нивните животи колку што е можно повеќе во изјавата дадена заедно со израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху.
„Делата на Хамас немаат никаква врска со легитимните аспирации на палестинскиот народ“, рече таа. „Напротив, ужасот што го започна Хамас им носи само повеќе страдања на невините Палестинци. Ним им се закануваат, исто така. Одвратните постапки на Хамас се обележје на терористите. И знам дека начинот на кој ќе одговори Израел ќе покаже дека тоа е демократија.
Нејзиниот комесар за управување со кризи, Јанез Ленарчич, сепак беше поексплицитен, пишувајќи на платформата X дека „цивилите мора да бидат заштитени“ и дека „критичната инфраструктура не смее да биде цел“.
🇮🇱 has the right to defend itself and protect its people from Hamas’s terror.
This right must be exercised in compliance with #IHL.
Civilians must be protected.
Critical infrastructure must not be targeted.
Safe and unrestricted access for humanitarian aid must be ensured. https://t.co/Qon0PIxt7e
— Janez Lenarčič (@JanezLenarcic) October 13, 2023
Ова е вторпат за неколку дена словенечкиот функционер да се вклучи во недвосмислено барање за хуманитарна поддршка од ЕУ за Палестинците.
Претходно во текот на оваа недела, тој беше првиот во извршната власт на ЕУ што даде некои појаснувања откако Оливер Вархеји, комесарот задолжен за проширување и соседство, еднострано објави дека ЕУ ја прекинува помошта за Палестинците, предизвикувајќи збунетост дали тоа вклучува и хуманитарна помош и создавање дипломатски спор меѓу земјите-членки.
Наместо тоа, на Европската комисија и беа потребни повеќе од пет часа за да објави соопштение во кое најави „итна ревизија“ на стотиците милиони евра развојна помош што им ги дава на Палестинците. Овој потег го оправда со потребата за огромна внимателност ништо од тие пари да не падне во рацете на Хамас.
Г. Т.