Структурата на европската демократија е под закана. Демократските институции ширум Европа и светот се соочуваат со растечката закана од дезинформациите и последиците од хибридното војување. Освен конвенционалното војување и бруталните воени злосторства и уништување на цивилни цели во Украина, тековната кампања на Русија за дестабилизација на Западот се состои во инфилтрирање во економијата, политиката и општеството.
Светот ни оддалеку не е сведок само на руска воена агресија против Украина, за која се обидува да верува дека е само некое далечно бојно поле. Во тек е широка офанзива против демократијата како таква. Голем дел од демократската јавност сè уште не успева да ја сфати и прифати тежината на ситуацијата. Ова се последни мигови за отворање очи пред стратешките, пресметани потези насочени кон самите основи на човековите права и слободи.
Дезинформациите се дел од основните елементи на руското хибридно војување против Западот. Социјалните мрежи и медиумите станаа ефикасно офанзивно оружје на руската пропаганда, преку која Кремљ го остварува својот глобален план за дестабилизација на демократиите. Оваа тактика, во комбинација со сајбер напади, економски и политички влијанија, и изборни манипулации, е клучен инструмент за создавање тензии, поларизација и хаос во западните општества.
Оние што сакаат да се убедат себеси и другите дека се релевантни и што, според учинокот, не се разликуваат многу од оние што се директно вплеткани во мрежата на операциите за влијание – како жртви или сторители – овој текст ќе го нападнат со „аргументи“ дека „авторот претерува и сее паника“. Начинот на дејствување на оперативните центри што управуваат со операциите за влијание е добро познат. По толку години доминација на дезинформациите, лажните наративи, националистичката, антизападна и проруска пропаганда во јавниот дискурс во земјата и регионот, повеќе ништо не може да ме изненади.
Не е големо откритие да се каже дека демократијата и човековите права се мета на операциите што имаат цел да доведат до нов поредок во светот. Ова е време кога фактите и вистината што се борат за здив зад тешките завеси од лаги што се главното оружје во хибридните напади против демократијата. Сега, повеќе од кога и да е порано, јавноста мора да се соочи со заканата против демократијата или барем да ги подотвори очите за тоа што го очекува „стариот континент“ во блиска иднина.
Руската пропаганда успешно се шири во Европа преку мрежи на дезинформации, лажни медиуми и пропагандистички инсталации кои работат, во некои земји во сенка, но во некои и сосема отворено како дел од доминантниот политички, академски и медиумски естаблишмент (Унгарија, Словачка, Србија, Северна Македонија, Бугарија и други). Овие мрежи до максимум ги искористуваат демократските системи, но всушност работат на уништување на демократијата. Преку поддршка на екстремистички и популистички политички партии, Русија создава клима на поларизација и општа несигурност во европските општества.
Русија има пошироки глобални цели – воспоставување на авторитарен светски поредок во кој демократијата и човековите права се подложни на постојан напад – до нивно целосно укинување. Тоа е свет каде човековите права и слободи се укинати, а демократските институции се заменети со репресивни режими под контрола на Кремљ.
Носителите на доктрините за нов светски поредок (Русија е само еден од аспирантите) – во кој индивидуата е само бројка и поданички елемент – се во долгогодишна офанзива да ги разнишаат, па и да ги уништат демократските принципи, човековите права и владеењето на правото. Накратко, да го уништат светот каков што го познаваме. Светот по падот на Железната завеса и официјалниот крај на Студената војна беше далеку од совршен, но имаше шанса, имаше визија и динамичен демократски натпревар на стратегии за јакнење на демократските вредности, планови за одржлива иднина на човештвото. До моментот кога таа визија беше предизвикана од авторитарните тенденции што демократскиот Запад (по сè изгледа) не беше спремен да ги види кога се појавија, туку се освести (не целосно) кога болеста веќе дојде до стадиум на метастаза.
Ова не е теорија на заговор. Не се работи за еден центар или некој невидлив борд од моќници што управува со комплексните операции за поткопување на демократијата, стабилноста и мирот во светот. Не мора да значи ни дека меѓусебно се координираат, но последиците се токму такви – како да се во идилична хармонија и со иста цел – ставање крај на демократијата, самиот концепт на демократските принципи, вредности и стандарди, и фрлање на човековите права во заборав.
И покрај јасните предупредувања и доказите за агресивните намери на Русија, политичките елити во Европа продолжуваат да се двоумат и да реагираат несоодветно на размерите на заканата. Нерешителниот и бавен одговор ѝ овозможи на Русија да ги зацврсти своите инсталации во европските структури, а особено во политичкиот живот каде што се бележи силен пораст на радикални и ултрадесничарски политички ентитети. Во текот на изминатите години, Русија успешно ги искористи празнините и недоследностите во демократските системи, со силна поддршка на ултранационалистички и екстремно десничарски политички партии и групи за да ги ослаби политичките системи на земјите-членки на ЕУ.
Симптомите се, како што реков, видливи веќе одамна, но луѓето на клучни позиции во европските институции и водечки политички структури ги занемаруваат нивните причинители, се однесуваат како да се работи за обична настинка. За жал, дури и водечки светски институции и организации, медиуми, академија и граѓанско општество на настаните најчесто гледаат парцијално, како да немаат доволно капацитети да ги разберат за процесите што стојат зад настаните. Што е неприфатливо.
Европа е клучен простор каде што минатото, сегашноста и иднината на глобалните процеси се вкрстуваат, но истовремено таа зависи од и влијае врз процесите во други големи и моќни држави и региони кои ја обликуваат светската динамика. И тука доаѓаме до една констатација што изгледа дека веќе е на површината на светските збиднувања и процеси, но ретко кој, ако воопшто некој, го кажува тоа директно и како што, всушност, стојат работите. На повидок е војна: Русија против Европа и НАТО.
Овој текст е дел од анализата „Европа на работ: Како руската хибридна војна може да прерасне во воен конфликт со целосни размери“
Текстот е личен став на Авторот. Извор: ЦивилМедиа
Европа на работ: Како руската хибридна војна може да прерасне во воен конфликт со целосни размери