пишува: САШО ОРДАНОСКИ
Стратегијата на „капка по капка систем“ во ширењето на лажни вести, колку што е одвратна, толку е и опасна за менталното здравје на нацијата, особено во вонредни ситуации, каква што е оваа во која сега се наоѓаме. Во такви општествени состојби, јавноста има ескалирани чувства на страв, несигурност, збунетост, сомневање, и е податлива цел за секакви манипулации и ширење злобни гласишта.
Време на „специјална војна“, што викаа во ЈНА. Време на организирано ширење на лажни вести, што рече некни Пендаровски.
Оној Дибек што седи на прес-конференциите на Филипче, кој секогаш „се тепа“ да постави прв 5-6 прашања (кои се секогаш контекстуализирани, реторички, бидејќи одговорот, во суштина, не го ни интересира), а зад кого работи цела фабрика за измислување фејк-њуз и чијшто портал е измислен за труење на јавноста, е таква една „капка“, ако не и цела „чешма“. Смислата на неговото постоење е да се легитимираат секакви полувистини, конструкции, шпекулации и глупости како да се професионален новинарски производ, за потоа да можат да бидат превземани и цитирани од целата останата, за нијанса „попристојна“ пропагандна машинерија, во стилот: „како што пишуваат некои медиуми“ – за да следуваат дополнителни лопати лепешки врз што и кого ќе им текне.
Едно од главните правила во пропагандата е кој ја контролира пораката, кој го контролира темпото, кој ја има иницијативата. Наметнувањето теми во јавноста – какви и да се тие – се дел од таа стратегија. На пример: јадете лук мешан со дренки – лечи против корона!
Не е дури ни важно како и колку, правовремено или задоцнето, ќе се успее со официјални или лични деманти на тие злобни конструкции. Не е дури ни важно дали нивните гласноговорници се претходно осудувани за клевети и навреди и ширење лаги. Во време на интернет, тие си имаат своја бројна публика која ги шерува и лајкува, која лечи лични и политички фрустрации „низ“ нив, која функционира според принципот „Виде како му кажа!? Алал да му е!“ и слично.
Тие се дел од новата медиумска реалност во светот и тука речиси и да нема лек. Речиси…
Имено, едно друго клучно правило во пропагандата се нарекува „споделување кредибилитет“ – најпросто речено, доколку вие стоите до признат експерт или универзитетски професор кога кажувате одредена произволност или невистина, а уште подобро ако тоа се случува во аулата на некој познат универзитет, тогаш барем дел од публиката со право си вели дека „овој тоа што го зборува – лагата – мора да е точно, оти до него стои признатиот експерт, а и не би го пуштиле да дава изјави на универзитет, ако е лажго“!
Е, па, тоа сега нам ни се случува: разни дибеци и фолиранти седат, „блендирани“ меѓу професионални новинари, по прес-конференции кај претседатели, премиери, во Влада и по кризни комитети, за кои, кога веќе им дозволиле да поставуваат прашања, барем дел од јавноста мисли дека се кредибилни извори на информации – оти, си вели тој дел од јавноста, зошто инаку ги пуштиле таму?!
Некои од официјалните лица се повешти да одговорат на тие провокации, некои и не се толку вешти, а и сериозноста на сегашната состојба е таква што тие внимаваат на секој свој искажан збор или гестикулација, обврска што ја немаат пропагандните провокатори.
Заради тоа, во „нормалниот“ свет на политиката и медиумите постојат системи на акредитации и воспоставено професионално селектирање, процес на проверка кој може, а кој не може да седи на официјални прес-конференции. На пример, луѓе кои доаѓаат по куси пантолони или по рамбо-маички на такви настани, кои се претходно осудувани за ширење омраза и лаги или кои тврдат дека Земјата е рамна – не добиваат, од надлежните прес-служби, акредитации за присуство на вакви прес-конференции. И околу тоа не се водат големи дебати.
Од дома – за жал – и понатаму можат да пишуваат што сакаат, но со „кредибилитетот“ на својата спална соба.
Во Македонија има доволен број професионални новинари и медиуми со поблиски или подалечни вредносни уверувања кон опозицијата или кон власта (или кон никого!), кои можат слободно да ја извршуваат функцијата за информирање на критичката јавност и за разоткривање на евентуалните злоупотреби на политичарите.
Време е – во ова невреме – медиумските дибеци да се вратат во произволноста и „неограничената слобода“ на нивните спални соби, пред да го преминат прагот на некоја официјална прес-конференција.
Сите права се задржани. Услови за користење, авторски права и заштита на приватноста.
