Изборниот ден во првиот круг на Локалните избори 2025 започна мирно и навремено, со исклучок на десетина избирачки места за кои набљудувачите на ЦИВИЛ пријавија дека доцнењето било од 5 до 20 минути, рече Џабир Дерала, претседател на ЦИВИЛ на почетокот на првата прес конференција посветена на мониторингот на изборниот процес.
Доцнење со отворањето на избирачките места се бележи во Скопје, Битола, Кичево и други општини низ целата земја. Причините се различни, вклучително и слаба интернет врска, неусогласеност на времето на фингерпринт апаратите, а на неколку места се бележи неусогласеност на бројот на гласачи. Излезноста на гласачите, според ДИК е 3% до 9:15 часот.
Непристапни места се бележат на најмалку две места, и тоа во Скопје и Крушево каде што има избирачки места на горниот спрат од установите каде што се гласа.
„Зачудува фактот што изборната администрација никако не успева да ги организира сите избирачки места да бидат пристапни за сите граѓанки и граѓани“, коментираше Дерала.
Тој го коментираше и кршењето на изборниот молк.
„Што се однесува до изборниот молк – како и секогаш – како да не постои. Како да нема законска забрана за пропаганда“, изјави Дерала.
Според мониторингот на ЦИВИЛ, од досега обработените извештаи, изборниот молк најчесто се крши на социјалните мрежи каде што партиски функционери, кандидати и активисти без никаква резерва цел ден и цела ноќ водеа кампања. Спонзорираните содржини од кампањата на социјалните мрежи продолжија. Исто така, долгорочните набљудувачи на ЦИВИЛ бележат и помали собири на јавни места. Кршење на изборниот молк се бележи и кај еден интернет медиум кој објави резултати од вчерашното гласање на болните.
Во текот на утрото дојде и пријава од една граѓанка дека имало делење пари на една локација во Скопје, но оваа пријава не беше верификувана од неутрални извори.
ЦИВИЛ – Центар за слобода почна со мониторингот на изборниот ден во 6:30 наутро, кога со работа почна и аналитичкиот тим на организацијата кој постојано ги обработува и верификува добиените пријави од теренот, како од набљудувачите, така и од граѓанките и граѓаните низ целата земја.
Организацијата спроведува долгорочен мониторинг во претходните три месеци, а денеска на терен се распоредени околу 60 набљудувачи со акредитација од Државната изборна комисија.
Прес конференциите ќе се емитуваат во живо на Фејсбук страната и Јутуб каналот на ЦИВИЛ, а редовни извештаи ќе се објавуваат и на веб страниците ЦИВИЛ Медиа на македонски и Дрејт на албански, додека меѓународната јавност ќе биде информирана преку веб страницата CIVIL Today на англиски. Видео обраќањата ќе бидат на македонски и албански.
Онлајн прес конференции ќе се одржат во 11:00, 14:00 и 17:00 часот. По затворањето на избирачките места, извештај и првична оценка на изборниот ден ќе има во 21:00 часот. Во меѓувреме, на медиумската платформа на ЦИВИЛ цело време ќе се објавуваат извештаи на македонски, албански и англиски јазик. Мониторингот на ЦИВИЛ се спроведува во рамките на „Демократски навигатор“, проект кој претставува стратешки одговор на дезинформациите и хибридните закани, со фокус на изборниот процес.
Сите медиуми се добредојдени да ги преземаат содржините на ЦИВИЛ со молба да се наведе изворот. ЦИВИЛ ќе отвори и Зум линк за видео комуникација со медиумите од 14 до 21 часот, за специјални изјави и интервјуа во периодите меѓу редовните и вонредните извештаи за јавноста.
Мониторинг тим на ЦИВИЛ