• Latest
Illustration (fictional): "The universal battle for truth: How lies shape reality worldwide" - generated with the help of AI (Gencraft)

Универзална битка за вистината: Како лагите ја обликуваат реалноста ширум светот

August 13, 2024
Демонстрантите се соочуваат со агенти на ICE во Чикаго, Илиноис Фото: Скриншот од видео на ВВС

Трамп одобри распоредување на 300 војници на Националната гарда во Чикаго, федерален судија привремено го блокира распоредувањето на 200 војници во Портланд

October 5, 2025
Индустрискиот парк „Спароу“ во Лвив е во пламен по рускиот масовен напад. 5 октомври 2025 година. Фото: Андриј Садови/Телеграм

РУСКИ РАКЕТЕН ТЕРОР: Во масивен напад со 500 беспилотни летала и над 50 ракети врз Украина загинаа 5 лица, 16 повредени

October 5, 2025

Радев се заблагодари на Сиљановска Давкова за изразеното сочувство за жртвите од поплавите во Бугарија и понудената помош

October 5, 2025
Фото: Скриншот од видео на
Al Jazeera English

Сирија ги одржува првите избори по падот на Асад, но не во сите провинции

October 5, 2025
Фото: Скриншот од видео на Times News

Нетанјаху се надева на ослободување на заложниците во Газа во „наредните денови“

October 5, 2025
Поглед од воздух на аеродромот Вилнус, Литванија, на 17 октомври 2011 година. Фото: Треворт Моргондонт/Викимедија Комонс

Аеродромот Вилнус во Литванија беше затворен поради нарушување на воздушниот простор

October 5, 2025
Антивладините демонстранти се обидоа да ја нападнат претседателската палата. Фото: ВВС

Грузиската полиција се судри со демонстранти кои се обидоа да влезат во претседателската палата во Тбилиси

October 5, 2025
Фото: Скриншот од видео на WION

Чешката популистичка партија АНО на поранешниот премиер Бабиш победи на парламентарните избори, загрозена помошта за Украина

October 5, 2025

Изборна хроника: Средби со граѓани, чистење депонии, народни собири, претставување програми – саботни активности на кандидатите за градоначалници

October 4, 2025
Фото: Скриншот од видео на ВВС

Хамас и Израел пред пресврт: Дали планот на Трамп носи вистински мир или само нова преговарачка етапа?

October 4, 2025
CivilMedia
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • ИЗБОРИ
  • ОПШТЕСТВО
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
No Result
View All Result
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • ИЗБОРИ
  • ОПШТЕСТВО
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
No Result
View All Result
CivilMedia
No Result
View All Result
Home АНАЛИЗИ

Универзална битка за вистината: Како лагите ја обликуваат реалноста ширум светот

Како лажните пропагандни наративи и дезинформации влијаат на умовите и на политиката низ целиот свет.

August 13, 2024 07:30
in АНАЛИЗИ, ИЗБОРИ ВО САД, ПРОПАГАНДА, СЛОБОДНА ЗОНА, ТОП 5
Illustration (fictional): "The universal battle for truth: How lies shape reality worldwide" - generated with the help of AI (Gencraft)

Illustration (fictional): "The universal battle for truth: How lies shape reality worldwide" - generated with the help of AI (Gencraft)

Share on FacebookShare on Twitter

ЏАБИР ДЕРАЛА

(превод од оригиналот објавен во CIVIL.TODAY, 12.8.2024)

Лажните пропагандни наративи и дезинформациите се моќни алатки кои придонесуваат за масовна измама и ерозија на вистината, обликувајќи го јавното мислење во општествата кои стануваат жртви на искривена реалност. Ајде да истражиме како овие тактики – употребени од личности како Трамп, Путин и Орбан – се користат на глобално ниво и нивното длабоко влијание врз демократските процеси и општествените перцепции.

Најновиот лажен пропаганден наратив од кампот на Трамп може да послужи како уште еден пример за тоа како функционираат дезинформациите. Трамп и неговиот тим лажно тврдат дека сликата на толпата собрана на аеродромот во Мичиген за да ја поддржи потпретседателката Камала Харис е измислена.

„Кај авионот немаше никој“, напиша Трамп на својата социјална мрежа „Вистина“ (Truth). Тој тврди дека сликата е генерирана од вештачка интелигенција, бесрамно изјавувајќи со капс-лок букви: „ТИЕ НЕ ПОСТОЈАТ!“ Трамп во својот пост како да извикува: „Нејзе НИКОЈ не ја чекаше, а ‘толпата’ изгледаше како брои 10.000 луѓе!“ Тој оди уште подалеку, обвинувајќи ги демократите за мамење и тврдејќи дека „таа треба да биде дисквалификувана бидејќи создавањето лажна слика е МЕШАЊЕ ВО ИЗБОРИТЕ“. И сето тоа во само една објава на социјалните мрежи.

Објава на Трамп на социјалната мрежа “Truth”, 11 август 2024

Овој наратив опстојува, без оглед на фактот што овие лажни тврдења беа разоткриени со безброј фото и видео извештаи од релевантни и професионални медиуми, како и објави од присутните. Додека се обидуваше да ја поткопа кампањата на Камала Харис, очигледно разгневен од бројноста на посетителите на нејзините настани, Трамп, исто така, лажно ја спореди големината на неговата толпа од 6 јануари со публиката на Мартин Лутер Кинг кога го одржа славниот говор „Јас имам еден сон“. Оваа споредба го открива поширокиот наратив на Трамп, според кој злогласните бунтовници од 6 јануари се прикажани како патриоти.

@skynews #DonaldTrump falsely compares the size of a #crowd at a 2021 #speech to that of #MartinLutherKing‘s  #USElection #UnitesStates ♬ original sound – Sky News

Како што копаме подлабоко во тоа како функционираат лажните наративи и дезинформации, станува очигледно дека овие тактики не се ограничени на еден регион или тема. Од политички лидери до медиуми, манипулацијата со вистината стана широко распространета појава со значителни последици.

Да, тоа е универзална појава!

Ликови како Трамп може да се најдат на секој агол на светот. Нивните лажни тврдења и пропаганда често ја напаѓаат самата суштина на фактите, целосно искривувајќи ја реалноста и вистината. Целта на овие практики е да се убедат луѓето дека постојат најмалку две различни „вистини“.

Ајде да погледнеме накратко во некои озлогласени лажни пропагандни тврдења. Путин, кој иницираше нацистичка инвазија на Украина, лажно го означува Зеленски како нацист, и покрај добро познатиот факт дека претседателот на Украина има еврејско потекло. Во меѓувреме, Русија е агресор што врши безброј воени злосторства, води геноцидна војна и влезе во долготрајна хибридна војна против Западот. Сепак, Кремљ опстојува на наративот дека Украина е управувана од нацисти, тврдејќи дека Русија спроведува денацификација и само се брани од Украина и НАТО.

Во Унгарија, владата на Виктор Орбан, меѓу многуте други илиберални тактики, шири лажни наративи за Џорџ Сорос[1], прикажувајќи го како мозокот што стои зад имиграциските бранови, поттикнувајќи ја на тој начин ксенофобијата и омразата во земјата. Во јуни 2018 година, унгарскиот парламент го усвои таканаречениот закон „Стоп Сорос“, со кој беше забрането помагањето на илегалните имигранти да побараат азил и да аплицираат за престој во земјата. Меѓутоа, во ноември истата година, Орбан му даде политички азил на Никола Груевски, поранешниот премиер на Северна Македонија, кој до ден-денес останува бегалец од правдата. Слични пропагандни наративи може да се најдат и во други европски земји, вклучително и во Северна Македонија и другите нации од Западен Балкан[2], како и во САД.

Во Турција, претседателот Реџеп Тајип Ердоган користеше лажни наративи за да ја консолидира моќта[3]. По неуспешниот обид за пуч во 2016 година, Ердоган собори илјадници владини претставници, академици и новинари, означувајќи ги како терористи без докази. Многумина завршија во затвори. Ердоган лажно тврдеше дека тие биле дел од огромен заговор организиран од неговите политички ривали, вклучително и Фетула Ѓулен, наспроти целосниот недостаток на веродостојни докази.

На Филипините, поранешниот претседател Родриго Дутерте често шири дезинформации за да ја оправда својата брутална војна против дрогата[4]. Тој го преувеличи бројот на зависници од дрога и криминализира цели заедници, тврдејќи дека се преплавени со дилери на дрога. Неговата реторика доведе до илјадници вонсудски убиства, кои подоцна беа окарактеризирани како неопходни за националната безбедност. Според годишниот Извештај на Хјуман Рајтс Воч за 2018 година, „војната против дрогата“ на Дутерте резултираше со смрт на повеќе од 12.000 Филипинци, главно од урбаните сиромашни заедници. Најмалку 2.555 од овие убиства ѝ се припишуваат на филипинската национална полиција.

Во Индија, администрацијата на премиерот Нарендра Моди шири лажни наративи за да поттикне екстремни националистички чувства[5]. За време на неговата изборна кампања во април 2024 година, тој постојано имаше исламофобични изјави, тврдејќи дека муслиманските имигранти се закана за безбедноста и културата на Индија, што предизвика широко распространета омраза и насилни инциденти. Тоа, исто така, водеше кон воведување заострени мерки и политики како што е носење на измени во Законот за државјанство.

Испитувањето на лажните пропагандни наративи и дезинформации низ светот ја открива нивната моќ да ја разнишаат довербата и да ја обликуваат јавната перцепција во корист на агресивните авторитарни структури. Додека демократските и прогресивните сили работат на соочување со овие предизвици, станува јасно дека разбирањето на нивното влијание и на национално и на глобално ниво, како и нивната меѓусебна поврзаност, е од клучно значење за заштита на демократските вредности и промовирање информиран јавен дискурс.

Овие примери илустрираат вознемирувачки тренд: употребата на вештачка интелигенција за создавање и дистрибуција на лажна пропаганда и дезинформации станува значаен предизвик за изборите и демократските процеси.

Колку е побезобразна лагата, толку повеќе се чини дека добива на сила, предизвикувајќи фрикции и поларизација.

Целта не е само да се оспорат фактите, туку и да се создаде една сосема поинаква реалност, каде што вистината станува прашање на личното мислење, а фактите се податливи на менување и замаглување. Тоа е точката од каде што авторитарните лидери кои, заедно со корумпираните, милитантни и агресивни сили, се обидуваат да добијат предност во битката за заробување на умовите и душите на луѓето.


[1] Euronews, Hungary’s Stop Soros law that criminalises helping asylum seekers ‘infringes EU law’, November 16, 2021, https://www.euronews.com/my-europe/2021/11/16/hungary-move-to-criminalise-support-of-asylum-seekers-infringes-eu-law
[2] Asya Metodieva, Russian Narrative Proxies in The Western Balkans, The German Marshall Fund of the United States, June 2019, https://www.gmfus.org/sites/default/files/Russian%2520Narrative%2520Proxies%2520in%2520Balkans.pdf
[3] Abdullah Bozkurt, CIA did not buy Erdoğan government’s story on 2016 coup attempt, Nordic Monitor, July 15, 2024, https://nordicmonitor.com/2024/07/cia-did-not-buy-erdogan-governments-story-on-2016-coup-attempt/
[4] Human Rights Watch, Philippines’ ‘War on Drugs’, https://www.hrw.org/tag/philippines-war-drugs
[5] Rhea Mogul, Modi’s Muslim remarks spark ‘hate speech’ accusations as India’s mammoth election deepens divides, CNN, April 22, 2024, https://edition.cnn.com/2024/04/22/asia/india-modi-muslim-hate-speech-allegations-intl-hnk/index.html

Превод од оригиналот на англиски: The universal battle for truth: How lies shape reality worldwide / CIVIL.TODAY

Текстот е личен став на Авторот. Сите права се задржани | ЦИВИЛ МЕДИА
Print Friendly, PDF & Email
Tags: глобално влијаниедезинформацииИзбори во САДпропагандаТрамп
Share33Tweet21Send

НАЈЧИТАНИ 5

  • Крвава кампања во Виница: Кандидат за советник брутално претепан за да се откаже од листата на ВМРО-ДПМНЕ

    150 shares
    Share 60 Tweet 38
  • Говор на омраза и сексизам кон кандидатка за советничка на ВМРО-ДПМНЕ, ЦИВИЛ со осуда

    144 shares
    Share 58 Tweet 36
  • (ВИДЕО) Еди Рама пред Макрон и Алиев му се потсмева на Трамп: Треба да ни честитате, тој го заврши конфликтот меѓу нас

    108 shares
    Share 43 Tweet 27
  • ИЗБОРНА ХРОНИКА: Мицкоски од Вевчани за „црвените линии“ на Филипче, ВЛЕН со конвенција „Еден глас“ во Скопје, Герасимовски од СДСМ вети бесплатни часови за учениците во Центар

    96 shares
    Share 38 Tweet 24
  • Прв приговор до ДИК: СДСМ Штип против Јорданов и ВМРО-ДПМНЕ за злоупотреба на јавни ресурси

    89 shares
    Share 36 Tweet 22
CivilMedia

СЛОБОДНО.НЕЗАВИСНО.ОТВОРЕНО

  • ЗА НАС
  • ИМПРЕСУМ
  • КОНТАКТ
  • АВТОРСКИ ПРАВА
  • Политика на приватност
  • МАРКЕТИНГ

Следете нè

No Result
View All Result
  • ДОМА
  • ВЕСТИ
  • ПОЛИТИКА
  • СЛОБОДНА ЗОНА
  • АНАЛИЗИ
  • РЕГИОН
  • СВЕТ
  • ВОЈНА ВО УКРАИНА
  • ДЕЗИНФО
  • ФОРУМ
  • ГРАЃАНСКА АКЦИЈА
  • МАРКЕТИНГ
  • ИМПРЕСУМ