Млади дипломирани архитекти/ки за ЦИВИЛ Медиа сведочат како (се) биле искористени од сопствениците и директорите на одредени градежни фирми. Младите архитекти кои решија да проговорат за проблемите со кои се соочуваа(т) сакаат да останат анонимни. Тие велат дека на овој чекор, јавно да проговорат се решиле бидејќи сакаат да ги предупредат своите штотуку дипломирани колеги со какви проблеми ќе се соочат при нивното вработување и дека не треба да молчат. Сведоштвото на една млада дипломирана архитектка од нејзиното вработување во фирмата „Дизајн студио Ортодокс“, ви го пренесуваме во целост.
Во фирмата „Ортодокс“ се задржав четири месеци, најлошите четири месеци во мојот живот. Таму отидов како штотуку дипломиран студент од Архитектонскиот факултет и ми беше најавено дека краток период ќе работам без паричен надоместок додека се вклопам. На почеток беше сè во ред, меѓутоа средината во која работев не беше сјајна и од ден на ден работите се менуваа.
Имав двајца постари и не толку културни колеги, коишто не беа од голема помош, со оглед на тоа што бев препуштена на нив, една колешка која исто така беше почетник како мене и секретарка, за чие подло и некултурно однесување никогаш не ги дознав мотивите.
Озборувањето беше неизоставен дел, веројатно како и во сите мизерни македонски фирми. Дури и сопственикот на фирмата и неговата фамилија беа озборувани до 5-то колено, а она што остана нејасно беше прашањето од каде се дознаваа такви информации.
Секретарката не знам каква жена беше таа, но очигледно многу исфрустрирана, секое сабајле гордо нè прескокнуваше мене и колешката кога вареше кафе или чај. Вареше само за мажите во фирмата!
Сите во фирмата постојано ни потенцираа дека не сме заслужувале пари на старт, бидејќи сме биле почетници. Според нив, треба една година да работиме без пари.
Сопственикот на фирмата е пак друга приказна. Кога ќе го прашаа за плата никогаш не одбиваше, ама плата не даваше. Исто така никогаш не заборави да побара торта или некаква храна некој да му донесе, направи или чести.
За мојот роденден купив големи колачи, по едно за секого во фирмата. Првиот коментар беше зошто дома не сум направила торта, вториот коментар беше дека воопшто не било вкусно и на крајот, денот заврши со барање од газдата, оти ми било роденден, да му направам роденденско кафе, нему и на пријателите кои ќе дојдат да играат карти, после работното време. Тоа значеше да останам по 16 часот, бидејќи него секогаш го мрзеше да си свари кафе.
Тој постојано потенцираше дека фирмата била вмровска и шовинистичка, и дека улогата на жените е да готват, да чистат, и дека од жена инженер не бидува. Ние, жените во фирмата требало да метеме, да бришеме прашина, да вариме кафиња, како не нè нервирало да стои нешто несредено и слично.
Постојано потенцираше како ВМРО се подоброто зло, иако беше близок до високи партиски функционери. Тој жолчно се расправаше со сите кои ќе се изјаснеа спротивно од тоа или ќе искритикуваа нешто.
Врв на неговото одвратно однесување беше кога еден ден се врати во канцеларија со мало колаче бајадера, кое го направи неговата мајка. Во канцеларијата бевме вообичаено петмина колеги, тој и го подаде колачето на секретарката и ѝ рече да го подели на нас трите колешки, за да видиме како треба да работи една жена и колку вкусни торти и колачи треба да прави. Потоа ни беше потенцирано да направиме таква бајадера и да му однесеме да проба.
Морам да напоменам дека платите за вработените константно доцнеа дури и по 4 месеци. Јас и останатата колешка не бевме пријавени и работевме и во саботи и прекувремено понекогаш, а и тој си земаше за право и покрај сето тоа да ни се дере. На крајот, кога веќе мораше да се пресече, ми кажа дека немал пари да ме плаќа, да сум доработела до крајот на неделата и можело да си одам после тоа. На последниот ден ми исплати 17 000 денари и претходно за Нова година 8 000 денари. Вкупно мизерни 25 000 денари за 4 месеци.
Неописливо поразително е чувството после толку труд, желба и напор од 4 месеци, (да не зборуваме за убивањето на почетниот ентузијазам), истиот ден додека јас бев на заминување, без никаков срам доведе двајца штотуку дипломирани или не беа ниту дипломирани градежници и им кажа дека ако сакаат да работат ќе им направи место во канцеларијата и ќе им купи компјутери…
Овој случај е пријавен во Државна инспекција за труд!