Кога зборуваме за дезинформациите и начинот на којшто се справуваме со нив, одговорноста не е само на Владата или само на институциите, тука тоа е општествена одговорност и сите ние мора заеднички да работиме и заеднички да се справуваме со дезинформациите како негативна појава, бидејќи одговорноста е заедничка, нагласи вицепремиерката задолжена за политики за добро владеење Славица Грковска на денешната конференција „Кревање на завесата: Справување со политички дезинформации преку зголемена институционална транспарентност“.
Осврнувајќи се на социјалните медиуми, таа рече дека сите сме сведоци оти таму многу често се пласираат лажни информации, се преземаат и споделуваат без претходно да бидат проверени.
– Унапредувањето на транспарентност на институциите е една од алатките за справување со дезинформации и затоа со цел навремено, точно и објективно информирање на јавноста, но и со цел зголемување на контролата врз работата на институциите, Владата од 2017 година до денес интензивно работи на унапредување на транспарентноста. Ме радува што се повеќе се препознаваат напорите на оваа Влада за отворање на институциите, потенцираше Грковска.
Таа информираше дека нејзиниот Кабинет, заедно со Агенцијата за слободен пристап до информации од јавен карактер и Центарот за управување со промени, направил анализа за најчесто побарувани податоци согласно Законот за слободен пристап до информации од јавен карактер.
– Врз основа на таа анализа подготвивме упатство за институциите од јавниот сектор кое е детално поделено по области и кое им дава прецизни насоки на институциите, кои податоци треба да бидат јавно достапни и како да ја подобрат нивната транспарентност. Преку информација до Владата, институциите ќе бидат задолжени да имаат обврска овие информации да ги објавуваат на нивните веб-страници. На овој начин информациите ќе бидат јавни, полесно достапни и доволна ќе биде само посета на официјалната веб-страна на конкретната институција, наместо да се постапува според предвидената законска процедура која најчесто одзема многу време. Целта беше да ја подигнеме активната транспарентност кај институциите, врз основа на анализата, наведе Грковска.
Вицепремиерката рече дека таа мерка е само преоден чекор за она што сакаат да го постигнат на крајот, а тоа е целосно отворање на институциите, односно доведување до степен сите податоци и сите информации да бидат јавно достапни, освен оние што се класифицирани поради личните податоци на граѓаните.
– Ваков регистар е неопходен и е едноставно предуслов за да можат да бидат дигитализирани сите институции и сите податоци. На тој начин се зголемува и транспарентноста и комплетната отвореност на институциите, рече Грковска.
Весна Шопар, истражувачка од Институтот за комуникации, што ја организира денешната конференција, осврнувајќи се на прелиминарните резултати од истражувањето „Транспарентноста на институциите како предуслов за спречување на ширењето дезинформации и шпекулации во Северна Македонија“, истакна дека во актуелниот наратив на владините институции доминира поимот на активна транспарентност што подразбира дисеминација на слободни и редовно обновувани информации без некој тоа да го бара од нив.
Таа потенцираше дека мерењата, односно индексите на транспарентност покажуваат тренд на подобрување. Шопар додаде дека некои министерства имаат многу високи рејтинзи на активна транспарентност, но има и такви кои се со слаби резултати.
– Сепак транспарентноста не може да се ограничи само на прес-конференции, ажурирање на веб-страници и работа на портпароли. Транспарентноста е системски проблем и потребен е системски пристап. Освен пласирање и достапност на информации, таа подразбира и обврзувачки, јасен, отворен и разбирлив процес на донесување на одлуки на власта, но и механизми за корекција. Ако овие три аспекти не се паралелно застапени тогаш нема транспарентност, односно не е системски одржлива независно од индексите и рејтинзите, заклучи Шопар.