„Дезинформации имаме секојдневно, во сите области и во сите медиуми. Сметам дека често ги мешаат пропагандата и дезинформациите. Пропагандата е повеќе платена како дејност и се врзува со рекламата, додека дезинформацијата се дел од секаков вид на вести и од секакви области и тие обично немаат во себе лажни податоци. Најчесто со сите точни информации, се пренесува на начин да дезинформираат, односно да дефокусираат“, изјави професорката Јасмина Миронски во интервју за ЦИВИЛ Медиа, на тема дезинфомрации и пропаганда во нашата земја.
„Намерно пласираните дезинформации можат да бидат многу опасни за луѓето, за општеството. Се пласираат по потреба, за да заштитат некола политичка елита или за да исфаворизираат некого., во политика или економија. Има многу дезинформации што се организаирани, особено по Фејсбук, Твитер, од одредени центри за присутност на одредени информации за да постигнат некаква цел,“ вели Миронски додавајќи дека не секогаш општеството добро се справува со дезинформациите поради недостиг на препознавање на истите.
Зборувајќи за подготвеност на граѓанското општество, јавноста и медиумите да се справат со дезинформациите и пропагандата Миронски вели дека МИМ веќе десет години зборува и работи на медимуската писменост како дел од борбата со дезинформациите.
„Многу често ме прашуваат што со тоа медиумска писменост, тоа медиумите треба да се описменат. Не. Треба луѓето да ги разбираат содржините на медиумите, да се описменат, за да ги разликуваат и да изградат критички однос кон содржините во медиумите што се пласираат, а особено кон пораките што се пренесуваат до нив. Секога треба да си го поставиме прашањето: кој и зошто ги пласира тие информации. Треба да работиме на развој на свесноста од една страна дека постојат дезинфомрации, а од друга страна како да ги распознаваме. Тоа е нешто од што треба да тргне и невладиниот сектор, а медиумите исто така треба да имаат свој придонес на начин на кој што ќе си ја вршат својата основна задача, а тоа е да ги проверуваат вестите што ги пласираат во јавноста“, смета Миронски, додавајќќи дека ако на крајот на деност ја занемаруваме вистината, таа може многу да не чини.
Зборувајќи колку дезинформациите и пропагандата можат да влијаат на безбедноста и стабилноста на една држава, Миронски вели ако информациите ги земаме здраво за готово, без да размислиме за нив, без да ги провериме или да имаме развиена критичка свест, може многу погубно да влијаат.
„Сум била сведок кога во кризни и воени ситуации на овие простори, кога се сервираат лажни информации и како нрезултат на тоа имало војна, убиства, луѓе гинеле заради лажна информација. Тоа е многу опасна работа. Особено во денешно време поради брзината со која вие ги пренесувата тие вести, а луѓето ги примаат здраво за готово… Опасна работа е информацијата, убиствена, во денешно време во секој поглед“, вели Миронски.
Кога станува збор за институциите и нивниот начин за справување со дезинформациите, Миронски смета дека тоа што го работат не е доволно и треба посериозен пристап, посериозна анализа да се направи, да се види кои институции би биле надлежни или секоја институција да тргне од себе, со оглед дека од секоја ние примаме информации од најразличен карактер.
„Ние имаме дезинформации и внатре во институциите. Самите институции не знаат кој што работи или како работи, а тоа не е добро затоа што се рефлектира и надвор кон јавноста и се испраќа лоша порака“, вели Миронски.
Миронски смета дека медиумската писменост која може да помогне во борбата со дезинфомрациите треба да биде дел од образовниот систем.
Биљана Јордановска
камера: Дехран Муратов
монтажа: Ариан Мехмети