„Ме теши тоа што сепак, стануваме попрагматични… Не дека сум нешто вљубен во НАТО, не сум воопшто… Не дека сум нешто оптимист дека Македонија некогаш ќе влезе во ЕУ – не сум воопшто… Меѓутоа, тоа е единствениот излез за Македонија! Можеме да разговараме за прагма, а и да разговараме за алтернативата, за ’планот Б’. Е, тој не постои!“, изјави Синиша Станковиќ, од ЦИВИЛ на панел-дискусијата „Патриотизам – да, национализам – не!“
„Роден сум во држава во која поминав половина од животот, а другава половина, ја поминувам во Македонија. Во онаа првата, патриотизмот ни го билдаа низ разно-разни организации, главно идеологизирани, нормално, но извонредно успешни во својата работа, од пионерите и младинците, преку извидниците, феријалците, работните акции.. За жал, во новата, самостојна држава, ние отфрливме дел од моралните норми кои владееја дотогаш. Арно ама, не создадовме нови, во образованието го ’заборавивме’ патриотизмот… И вториот дел од животот ми помина во залудните заложби – од Македонија да созадеме барем троа попристојно место за живеење. Македонија, денес, ни оддалеку не е пристојн место за живеење!
Колку и да изгледа чудно, денес, во модерно време кога се бришат граници, да се гради патриотизмот, тоа сепак, не е нешто негативно. Но, местото на патриотизмот му е на спортски натпревари, таму каде што треба да се искаже љубовта, чувството за лојалност, чувството на припадност…, кој како сака нека го нарече и толкува. За разлика од национализмот, особено во една држава како нашата, во која секојдневно имаме изблици на говор на омраза, на шовинизам и на фашизам, држава во која деца ни се бодат по улици со ножеви, заради припадност на нација или заради заблуденоста од нивните политички вождови, кои наместо да им овозможат било каква иднина, им продаваат налудничави идеи… Чудно ми е денес да зборувам за национализам…
Татковина, патриа, отаџбина… Јас пак, патриотизмот повеќе го врзувам со терминот – домовина, онаму каде што ти е домот. Апсолутно го почитувам правото на нашето иселеништво да се грижи за земјава од која потекнува. Апсолутно го почитувам правото на дијаспората да си ја сака земјата од која потекнува и нормално, како што за жал, најчесто и прави, да сака тука да биде погребана. Меѓутоа, би сакал, и нас, кои тука го минуваме животот, да не остават и ние малку да поживееме, да живнеме од живуркањево… Ако може, малку од малку поасално, отколку во изминативе 27 години…
Навистина би сакал да видам и да доживеам – да дојде животот во Македонија, за сите. Буквално, за сите. Да го снема ова лудило коешто се уште е присутно, лудилото на национализмот, на шовинизмот, на таа омраза кон сите поинакви, не само во национална смисла, туку буквално, кон сите ’инакви’…“, посочи Станковиќ.
Маја Ивановска
Камера: Дехран Муратов
Монтажа: Ариан Мехмети
Фотографија: Биљана Јордановска
Текстот е дел од проектот „Патриотизам ДА, национализам НЕ!“ што го спроведува ЦИВИЛ со поддршка од Цивика мобилитас. Содржината на овој текст е единствена одговорност на ЦИВИЛ и на ниту еден начин не може да се смета дека ги одразува гледиштата на Цивика мобилитас, Швајцарската агенција за развој и соработка (SDC) или организациите што ја спроведуваат.