Преполна сала, дотерани, насмеани луѓе, се довикуваат од едниот до другиот крај на салата, се поздравуваат со поглед, со крената рака, се чувствува дозата нестрпливост да започне настанот кој веќе доцни десетина минути…
Се слуша понекоја досетка, луѓето сè уште навјасуваат, салата е претесна да ги собере сите. Во првите редови високи функционери на власта, амбасадори и дипломати, едно столче до Марина, сопругата на Кежаровски стои празно. „Го чекаме Заев“, слушнав нечиј коментар во заднина на сиот тој џагор. Подоцна дознав дека Заев навистина имал обврски како премиер. Значи, сепак, не ја наследил лошата навика на претходникот… Заев пристигна, го пополни празното столче до Марина. Секоја педа од салата беше исполнета, до вратата, па дури и зад неа.
„Сите нервози беа како однесени со рака, кога, во преполната сала на ФОН згаснаа светлата за првиот видео-вовед за ‘Случајот Кежаровски’ и за протестите во јавноста. Во салата едноставно, зуеше електрицитет од измешани чувства: болка, бес, сочувство… Секој збор од прекрасните излагања на промоторите, професорите Нано Ружин и Маја Стевановиќ и сето она што јас го зборував, одекнуваше во тишина, сè до настапот на актерите Благој Веселинов и Сања Арсовска. Кога Арсовска го изговори првиот збор од прошверцуваното писмо на ќерката Стефанија до Кежаровски – ‘Тато’, солзи можеа да се забележат на лицата на добар дел од присутните“, изјави за ЦИВИЛ Медиа, новинарот Синиша Станковиќ, еден од промоторите на промоцијата на книгата „Живот во кутија“ на Томислав Кежаровски.
Плачеше Кежо, а плачевме и ние… Неговите тивки солзи беа придружени со громогласни аплаузи во знак на поддршка и сочувство. Одеднаш салата доби некаква поинаква димензија. Ги немаше оние насмеани лица, ги немаше досетките и џагорот кои дваесеттина минути претходно ја исполнуваа салата.
„Книгата ја напишав да испратам јасна порака до политичарите и до обичниот човек. Живеевме во осум квадрати, со месеци, четворица. Различни по образование, по националност, по возраст, по секој поглед различни. Но, тоа не ни даде повод да се расправаме меѓу себе. Ако ние можевме да живееме во осум квадрати, во Македонија има простор да живеат два милиони луѓе“, рече новинарот Томислав Кежаровски во емотивниот говор.
И покрај, констататцијата на Станковиќ, дека не сме сите Кежо, сепак, барем во тие час и половина присутните го демантираа. Сите присутни, повторно бевме Кежо и сочувстувавме со него и неговата фамилија.
„Но, останува горкиот вкус: Нели, наместо стипендист на ‘Хамбургер штифтунг фур политиш ферфолгте’ сепак подобро ќе звучеше на визит картата да пишува Кежаровски, новинар од било која редакција во Македонија“, рече Станковиќ.
„Останува надежта дека кога ова општество конечно ќе почне редовно да застанува зад сите Кежовци, постапките како неговата, ќе станат урнек, модел за однесување пред насилството и безаконието. Можеби тогаш Македонија ќе се стори олрајт. И секако, кога ќе се оствари слоганот на Шарената револуција за криминалците: ‘Че си лежите’“, додаде тој.
Слатко горчлива е вистината на овие зборови, и колку и навистина да сочувствуваме со него, сепак, никогаш нема да бидеме Кежо. Впрочем, и самиот тој синоќа го посака тоа. Кежаровски рече дека се надева оти неговата книга ќе биде последна во која ќе се пишува за нечија голгота.
Не знам за останатите, но јас не издржав да ја оставам книгата, ја прочитав во еден здив и можам да ви кажам само дека комплетно се согласувам со тоа дека ние никогаш не сме биле Кежо. Но, Кежо е секој еден од нас.
Неодамна, имав прилика да ѕирнам во страниците додека книгата беше сè уште во подготовка. Со Станковиќ искоментиравме, дека веројатно минатата власт и не била баш свесна за последиците од тоа да осудиш и затвориш новинар. Последицата е токму оваа книга.
По синоќешната промоција и читањето на „Живот во кутија“, на оние што треба да си лежат, им посакувам по еден примерок, како задолжителна литература, всушност, како прирачник за преживување.
„Живот во кутија“ е многу повеќе од сведоштво за хоророт на Кежаровски и на неговото семејство, оваа книга е сведоштво за едно време во кое се изгубија сите вредости на ова наше метастазирано општество, сведоштво за еден систем од кој мора да се отарасиме, што поскоро. За никогаш повеќе да не се повтори…
Маја Ивановска
Фотографија: Биљана Јордановска